Akupunktura (z łac. acus – igła, punctura – ukłucie) jest jedną z najstarszych metod terapeutycznych w historii ludzkości. Ma starożytny rodowód. Stosowano ją już kilka tysięcy lat temu w Chinach. Od lat siedemdziesiątych XX wieku przeżywa renesans – i to za sprawą Amerykanów, zainteresowanych tradycyjnymi metodami chińskiej medycyny naturalnej.

 

Akupunktura rozpowszechniła się z czasem na całym świecie. Chociaż jej skuteczność wciąż budzi kontrowersje, jest ceniona jako uzupełnienie standardowego leczenia wielu schorzeń i wspomaganie terapii. Często bywa wykorzystywana w leczeniu nerwic, chorób narządu ruchu, układu nerwowego, chorób wewnętrznych, w położnictwie i ginekologii, w otolaryngologii, w okulistyce, w medycynie sportowej, a także w walce z nałogami. Należy do najbardziej bezpiecznych form terapii – pod warunkiem stosowania specjalnych, sterylnych, atestowanych igieł.

Reklama

 

Na czym polega

Zabiegi polegają na nakłuwaniu wybranych punktów akupunkturowych specjalnym igłami akupunkturowymi z litej, nierdzewnej stali, czasem pokrytej srebrem bądź złotem. Współcześnie w większości gabinetów dla bezpieczeństwa pacjentów używa się wyłącznie atestowanych sterylnych igieł jednorazowych. W czasie jednego zabiegu używa się zwykle od kilku do maksymalnie kilkunastu igieł.

Stymulowanie punktów akupunkturowych (kilku spośród około 700 punktów) ma przywrócić równowagę ustroju, a wraz z nią – także zdrowie. Idea akupunktury opiera się na teorii istnienia nadrzędnego układu regulacji wszelkich procesów fizjologicznych i określonego obiegu energii życiowej. Biegnie ona w sposób uporządkowany oraz powtarzalny siecią połączonych ze sobą 12 głównych kanałów energetycznych zwanych meridianami. Jakiekolwiek zaburzenie w przepływie tej energii skutkuje wystąpieniem reakcji patofizjologicznych w obrębie poszczególnych narządów i układów kontrolowanych przez strumień energetyczny.

 

Jak przebiega zabieg

W trakcie mniej więcej trzydziestominutowego zabiegu zwykle około10 minut przeznaczone jest na przygotowanie oraz wkłucie przez lekarza wszystkich zaplanowanych igieł. Potem pacjent pozostaje w wygodnej dla siebie pozycji (zwykle leżącej) przez blisko 20 minut, poddając się terapii poprzez stymulowane punkty akupunkturowe. W gabinecie powinny panować odpowiednie warunki, aby był to czas prawdziwego relaksu.

 

Czas trwania terapii

W terapii akupunkturowej stosuje się zwykle od jednego do kilku cyklów terapeutycznych (po 10 zabiegów każdy). Zabiegi wykonuje się początkowo 2–3 razy w tygodniu (w ciągu pierwszych 2–3 tygodni), następnie jeden raz w tygodniu, w niektórych przypadkach – raz na 2 tygodnie, wreszcie zaś raz w miesiącu. Wieloletnie choroby przewlekłe wymagają dłuższej terapii oraz powtarzania cyklów dla utrwalenia rezultatów.

O szybkości poprawy stanu zdrowia decyduje przede wszystkim charakter dolegliwości, czas rozpoczęcia terapii oraz umiejętności lekarza prowadzącego terapię. Czasem odczuwalna poprawa występuje już po pierwszych zabiegach, częściej po 4–5. Zdarza się też, że następuje dopiero po zakończeniu cyklu bądź cyklów leczenia.

Po pierwszym zabiegu (lub kilku pierwszych) występuje przejściowe poczucie osłabienia organizmu. Ponadto w czasie terapii może dojść do krótkotrwałego pojawienia się zmian na skórze bądź przejściowego nasilenia się objawów typowych dla leczonej choroby. Jest to zjawisko przejściowe.

 

Kiedy stosować?

Akupunktura jest wskazana w leczeniu tych schorzeń, w których może być skuteczniejsza od innych metod terapii. Można ją też stosować u pacjentów, którzy nie są w stanie rozpocząć bądź kontynuować zalecanego leczenia farmaceutykami (ze względu działania uboczne komplikujące leczenie).

Według prof. dr. med. Zbigniewa Garnuszewskiego, jednego z ojców polskiej akupunktury, istnieje około 40 jednostek chorobowych, których terapia akupunkturą góruje nad innymi współczesnymi metodami terapeutycznymi bądź jest ich cennym uzupełnieniem. Są to między innymi:

  • niektóre choroby psychosomatyczne o charakterze nerwic;
  • niektóre choroby narządu ruchu, takie jak ostre i przewlekłe bóle mięśniowe różnego pochodzenia, gościec przewlekły postępujący, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zespół bolesnego barku, zespół łokcia tenisisty, choroba zwyrodnieniowa stawów, dyskopatie ze współistniejącymi objawami typu przewlekłych bólów krzyża, bólów korzonkowych, rwa kulszowa, kręcz szyi;
  • choroby układu nerwowego, takie jak ostre i przewlekłe nerwobóle różnego pochodzenia, a zwłaszcza nerwoból nerwu trójdzielnego, zapalenie nerwu kulszowego,
  • choroby układu moczowo-płciowego, takie jak moczenie nocne, osłabienie potencji czy niemoc płciowa;
  • niektóre choroby alergiczne skóry, alergiczny nieżyt nosa, dychawica oskrzelowa;
  • niektóre choroby uszu, nosa i gardła, takie jak ostra głuchota i niedosłuch, przewlekłe zapalenie zatok obocznych nosa, choroba Meniere’a
  • niektóre choroby oczu, takie jak przewlekłe zapalenie spojówek, krótkowzroczność;
  • niektóre choroby wewnętrzne, takie jak nadciśnienie tętnicze, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, jelito drażliwe;
  • terapia nałogów (nikotynizm, alkoholizm, narkomania).

 

Bez igły

Bezpośrednio z akupunktury wywodzą się stosowane współcześnie podobne do niej, ale bezigłowe zabiegi, takie jak:

  • tak zwana termopunktura oparta na przyżeganiu oraz ogrzewaniu określonych obszarów ciała oraz punktów akupunkturowych;
  • akupresura polegająca na umiejętnym uciskaniu, gnieceniu i masowaniu punktów akupunkturowych za pomocą dłoni i palców terapeuty;
  • akupunktura laserowa, polegająca na stymulowaniu punktów akupunkturowych przy użyciu punktowej wiązki lasera o niskiej mocy.