Aspiryna (kwas acetylosalicylowy, polopiryna) to jeden z najpopularniejszych leków na świecie. Stosuje się ją przede wszystkim do uśmierzenia bólu głowy, mięśni czy zębów. Jest skuteczna także w zwalczaniu przewlekłych bólów towarzyszących chorobom nowotworowym. Poza tym obniża gorączkę w przypadku przeziębienia lub grypy.

 

Historia leku zaczęła się już w czasach starożytnych. Właściwości kory wierzbowej, która koi ból i obniża gorączkę, odkrył już 440 lat p.n.e. grecki lekarz Hipokrates. Dopiero jednak w 1828 roku dwaj wybitni farmaceuci – Niemiec Johann Buchner i Francuz Pierre-Joseph Leroux – wyizolowali z kory krystaliczny proszek zwany salicyną. Dziesięć lat później Włoch Raffaele Piria uzyskał z niego kwas salicylowy. Niestety, produkowane na jego bazie medykamenty były niesmaczne i drażniły śluzówkę żołądka. W 1897 roku Feliks Hoffmann, niemiecki chemik, wynalazł kwas acetylosalicylowy, czyli acetylową pochodną kwasu salicylowego. W ten sposób narodziła się aspiryna, pierwszy lek uzyskany w sposób syntetyczny, a nie wyizolowany z produktów występujących naturalnie w przyrodzie.

Reklama

 

Nazwa

Nazwa „aspiryna” (spolszczenie niemieckiego Aspirin) powstała jako połączenie:

a – od acetylosalicylowy (kwas);

spir – od nazwy rośliny (Spiraea ulmaria, współcześnie Filipendula ulmaria – wiązówka błotna), z której początkowo uzyskiwano lek przeciwbólowy;

in – dawniej stosowana końcówka nazw leków przeciwbólowych.

 

W jakiej postaci

Na rynku jest wiele preparatów z kwasem acetylosalicylowym, i to w różnych postaciach: tabletek, tabletek musujących oraz tabletek dojelitowych. Najlepszą formą są tabletki dojelitowe ze specjalną otoczką odporną na kwasy żołądkowe. Lek uwalniany jest dopiero w jelicie cienkim, co częściowo chroni błonę śluzową żołądka przed podrażnieniami.

 

Zastosowanie

Aspiryna to lek, który jest dostępny powszechnie i to bez recepty. Jest tak popularny, że znajduje się nawet w składzie apteczki zabieranej przez kosmonautów w przestworza! Aspiryna stosowana jest przede wszystkim do uśmierzenia bólu – najczęściej głowy, mięśni czy zębów, a poza tym – do obniżania gorączki związanej z różnymi rodzajami przeziębienia i grypy. Aspiryna jest też jest skuteczna w zwalczaniu przewlekłych bólów towarzyszących chorobom nowotworowym.

 

Przeciwwskazania

Leki zawierające kwas acetylosalicylowy są przeciwwskazane dla osób cierpiących na chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy, kobiet w ciąży, małych dzieci i osób z astmą. Leki zawierające acetylosalicylany (wszystkie piryny) nie powinny być też stosowane przez osoby ze skazami krwotocznymi, takimi jak hemofilia lub choroba von Willebranda, ponieważ obniżają krzepliwość krwi.