Systematyczne badania różnic między umysłami kobiety i mężczyzny prowadzi się od ponad wieku. Dzięki nim dobrze wiadomo, że ich mózgi różnią się pomiędzy sobą budową i sposobem funkcjonowania. Powoduje to psychiczną odmienność obu płci.
Badania wykazały, że mózg kobiety jest średnio rzecz biorąc mniejszy niż mózg mężczyzny. Jednak zasadnicza różnica polega na tym, że naturalna cechą kobiecego umysłu jest rozproszenie ośrodków zmysłowych; u mężczyzn są one skupione w różnych półkulach mózgowych. Dotyczy to zarówno zdolności wizualnych i werbalnych, jak i odczuwania emocji.
Poznane różnice
Rozmaite funkcje postrzegania u kobiet kontrolowane są w obu częściach mózgu. U mężczyzn natomiast odpowiada za nie tylko lewa półkula. W prosty sposób wykazuje to szkolny test na zrobienie zabawki z kartki papieru. Chłopcy lepiej sobie radzili, gdy patrzyli na kartkę lewym niż prawym okiem (obraz z lewego oka docierał do prawej półkuli z powodu krzyżowania się nerwów wzrokowych), natomiast u dziewcząt wybór oka nie miał znaczenia – rozwiązywały zadanie obiema półkulami. Jednak właśnie skupienie zdolności postrzegania sprawiło, że mężczyźni mają większą wyobraźnię przestrzenną niż kobiety i w tym m.in. tkwi przyczyna ich intelektualnej przewagi w naukach ścisłych.
Podobne zjawisko występuje w przypadku funkcji komunikacji. Umiejętności językowe i znajomość słownictwa u mężczyzn skoncentrowane są w lewej półkuli mózgu, natomiast u kobiet (rozpatrywane łącznie) występują w jego obu częściach. Ponieważ łatwiej o błąd w działaniu jednej, niż obu półkul, trudności z wysławianiem się u mężczyzn występują 3-krotnie częściej niż u kobiet.
Nie tylko zdolności, ale i uczucia zlokalizowane są odmiennie w mózgach obu płci. Funkcje emocji w mózgu kobiecym rozproszone są w obu półkulach, natomiast w mózgu męskim skupiają się w prawej półkuli. Ponieważ zdolność do ich artykułowania znajduje się w lewej półkuli, mężczyźnie trudniej wyrazić uczucia niż kobiecie. Nieświadomość umysłowych różnic wynikających z płci jest przyczyną rozpadu wielu związków pomiędzy mężczyznami a kobietami!
Przyczyny odmienności
Kobiety i mężczyźni różnią się od siebie, gdyż mają odmienne chromosomy płciowe – odpowiednio XX i XY. Jednak nie tylko posiadane geny decydują o płci. Zależnie od rodzaju hormonów wpływających na płód, w pierwszych 6–7 tygodniach ciąży kształtuje się dziewczynka albo chłopiec. Ponieważ pierwotna struktura mózgu jest żeńska, mężczyźni, którzy w życiu płodowym otrzymali mniejszą niż przeciętna ilość męskich hormonów, mają żeńskie rozproszenie funkcji w mózgu. W przyszłości ułatwi im to porozumienie z kobietami. Być może to właśnie wyjaśnia tajemnicę miłosnych sukcesów G.G. Casanovy.
Powstałe w życiu płodowym fizyczne różnice budowy między mózgiem męskim a kobiecym dotyczą głównie tzw. ciała modzelowatego, czyli wiązki włókien łączących ze sobą obie półkule. Waga ciała modzelowatego w stosunku do wagi całego mózgu jest większa u kobiet niż u mężczyzn. W konsekwencji przepływ informacji między półkulami jest obszerniejszy i szybszy. Prawdopodobnie dlatego stało się możliwe rozproszenie ośrodków funkcji w mózgach kobiet. Także z doskonalszego systemu łączy pomiędzy półkulami wynika przysłowiowa kobieca intuicja, podświadome łączenie funkcji emocji i procesu rozumowania. Ta zadziwiająca zdolność żeńskiego umysłu wydaje się mężczyznom niezwykłym zjawiskiem i w przeszłości stała się jednym z powodów oskarżania kobiet o uprawianie czarów.
Zalety małżeństwa
Płeć mózgu ma wpływ na różne sposoby myślenia kobiet i mężczyzn. Kobiety koncentrują się na relacjach społecznych i preferują konkretne zadania, podczas gdy mężczyźni zwracają uwagę na świat materialny i wolą myślenie abstrakcyjne. Świat kobiecy wydaje się być światem uczuć, świat męski uważany jest za świat rozumu.
Umysłowe odmienności obu płci w okresie emancypacji sprowadzono do efektu uwarunkowań społecznych. Oczywiście nie można oceniać ich w kategoriach, kto jest lepszy, a kto gorszy. Po prostu każda z obu płci różnie sobie radzi w odmiennych dziedzinach. Dopiero wspólnie osiągają pełnię ludzkich możliwości. Starożytny grecki filozof Platon uważał, że pierwotni, doskonali ludzie zostali przez zazdrosnych bogów rozdzieleni na dwoje – na kobietę i na mężczyznę. Mogą jednak spotkać się ponownie, zawierając małżeństwo. Czyżby miał rację?
Jan Opinc
***
Inteligencja jest rodzaju żeńskiego
Zgodnie z niedawnymi wynikami badań naukowców z Niemiec, inteligencja człowieka może zależeć od genów w żeńskim chromosomie płciowym X.
Horst Hameister i Urlich Zechner z Uniwersytetu w Ulm zanalizowali 958 genów, w których zmiany (mutacje) związane są z rozwojem zaburzeń psychicznych.
Według niemieckich badaczy najbardziej prawdopodobne jest, że geny te w swojej pierwotnej postaci odpowiadają za poziom inteligencji. Okazało się, że 21 proc. spośród nich zlokalizowanych jest właśnie w chromosomie X, mimo że ten chromosom posiada jedynie 4 proc. wszystkich ludzkich genów.
Teoria Hameistra i Urlicha spotkała się z krytyką innych naukowców. Bowiem nie udowodniono, że zmutowane geny zaburzeń psychicznych są właśnie tymi genami, które w normalnym stanie mogą determinować inteligencję. Gdyby to jednak nastąpiło, warto pamiętać, że kobiety mają po dwa chromosomy X!