Świeradów Zdrój jest starym uzdrowiskiem podgórskim położonym w Górach Izerskich, zamykających od zachodu Kotlinę Jeleniogórską, na zboczach doliny rzeki Kwisy. Dziś sława kurortu nieco przygasła, ale nadal jest ładnym, zadbanym, stylowym uzdrowiskiem zachwycającym swym położeniem na rozległych stokach.

Po sąsiedzku leży Czerniawa – wieś zdrojowa (obecnie dzielnica Świeradowa). Kameralna miejscowość znana jest obecnie głównie jako uzdrowisko dziecięce.

 

Znak żaby

Pierwsze udokumentowane wzmianki o osadzie pochodzą z początku XVI w. W 1572 r. w księgach śląskiego lekarza Leonarda Thunnessera znalazł się opis źródeł wód mineralnych. W 1739 r. specjalistyczna komisja hrabiego Schaffgotscha naukowo stwierdziła lecznicze działanie wód, orzekając, że woda jednego ze źródeł będzie przeznaczona do picia, a z drugiego do kąpieli leczniczych. Wkrótce powstał pierwszy dom zdrojowy i pijalnia wód, a Świeradów ze wsi robotników leśnych zaczął się systematycznie przekształcać w uzdrowisko.

W 1811 r. odkryto nowe źródło i nadano mu nazwę Dolny Zdrój. Od tej pory, oprócz stanowiących specjalność Świeradowa kąpieli świerkowych, zaczęto stosować zabiegi borowinowe. W 1895 r. pożar zniszczył część budynków uzdrowiska, jednak już w roku 1899 powstał nowy, rozbudowany kompleks zdrojowy. Rozwój uzdrowiska wspomogło doprowadzenie w 1909 r. linii kolejowej z Gryfowa. Przed I wojną światową liczba kuracjuszy osiągała ponad 10 tys. osób rocznie.

Kolejne ważne wydarzenie dla leczniczego profilu Świeradowa miało miejsce na początku lat 30. XX w. W 1933 r. dr Paul Schmidt zauważył w miejscowym źródełku martwą żabę. Gdy odwiedził to miejsce po roku, stwierdził, że ciało żaby pozostaje w stanie  nienaruszonym. Po przeprowadzonych przez naukowca badaniach okazało się, że tajemnicą podwodnej mumifikacji płaza było promieniowanie radonu. Odkrywca założył wkrótce własny zakład zdrojowy wykorzystujący cudowne właściwości radonu. Na pamiątkę roli, jaką żaba dr. Schmidta odegrała w rozszerzeniu profilu leczniczego, jej wizerunek umieszczono przed Domem Zdrojowym.

 

Przy Zdrojowej

Dzielnica uzdrowiskowa rozłożyła się po obu stronach ulicy Zdrojowej. Centralnym miejscem jest stylowy Dom Zdrojowy (1899 r.) z charakterystyczną, prawie 50-metrową wieżą zegarową. Do budynku przylega drewniana Hala Spacerowa. Jest to najdłuższy tego rodzaju obiekt w Sudetach. Długa na 80 m i szeroka na 10 m hala została wykonana z modrzewia. Szyby i ściany budynku zdobią malowane motywy roślinne. Mieści się tutaj pijalnia wód, galeria, sklepik z pamiątkami, poczta i kawiarnia.

U podnóża długiego tarasu, na którym wznosi się Dom Zdrojowy, znajduje się sztuczna grota z XIX w. (dawna pijalnia wody mineralnej), a obok tablica pamiątkowa Mieczysława Orłowicza, pioniera polskiej turystyki górskiej w Sudetach. Poniżej rozciąga się malowniczy Park Zdrojowy założony w II połowie XIX w. Wzdłuż ul. Zdrojowej i przy jej przecznicach znajduje się wiele zabytkowych willi i pensjonatów z przełomu XIX i XX w.

Atrakcją turystyczną Czerniawy jest XIX-wieczny Czarci Młyn. Jest to typowy przykład budownictwa pogranicza śląsko-czeskiego. Do połowy XX w. młyn dysponował napędem z 6,5-metrowego koła wodnego (obecnie napęd jest elektryczny). Po zwiedzeniu młyna warto spróbować lokalnego wypieku i nabyć świeżo zmieloną mąkę.

 

Tu się leczy...

• CHOROBY NARZĄDÓW RUCHU: REUMATOLOGICZNE I NEUROLOGICZNE,

• CHOROBY KOBIECE,

• CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA (MIAŻDŻYCA I NADCIŚNIENIE TĘTNICZE),

• CHOROBY UKŁADU ODDECHOWEGO I ASTMĘ,

• ALERGIE WZIEWNE I PYŁKOWE U DZIECI,

• OSTEOPOROZĘ.

 

Zabiegi sanatoryjne

• HYDROTERAPEUTYCZNE (kąpiele mineralne, radoczynne, świerkowe, czterokomorowe, masaże podwodne, masaże wirowe, bicze szkockie, płukanie przyzębia)

• BOROWINOWE (okłady, fasony, tampony, pełne zawijania)

• ELEKTROLECZNICZE (jonoforeza, diadynamik, galwanizacja, terapuls)

• ŚWIATŁOLECZNICZE (soluks i lampy kwarcowe)

• FONOTERAPIE (ultradźwięki i diatermia krótkofalowa)

• INHALACJE (wziewowe, jodo-bromowe)

• KINEZYTERAPIE (gimnastyka indywidualna, zbiorowa)

• MECHANOTERAPIE (masaż suchy klasyczny i segmentarny, terapia manualna, aquavibron)

 

Najciekawsze zabiegi

Powietrze, gleba oraz woda w Świeradowie Zdroju i okolicy są przesycone emanacją radioaktywnego radu, szlachetnego gazu radonu, unikatowego w skali Europy. Wpływa on korzystnie na przemiany komórkowe, procesy enzymatyczne, wzmacnia naczynia krwionośne, tkankę nerwową, reguluje ciśnienie tętnicze. Kąpiele radonowe zalecane są osobom ze schorzeniami reumatycznymi, narządu ruchu oraz układu oddechowego. To właśnie dzięki radonowi świeradowskie wody są unikatowe, a kąpiele i inhalacje nadzwyczaj skuteczne.

 

Naturalne zasoby lecznicze

Poza radonem bogactwem regionu są wody mineralne. Są to niskozmineralizowane szczawy wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowe z zawartością żelaza i fluoru. Stwierdzono, że lokalna woda „Czerniawianka” eliminuje z organizmu metale ciężkie i obniża poziom cukru we krwi. U stóp Hali Izerskiej występują złoża borowiny, tutejszy torf cechuje wysoka zawartość składników czynnych, co wpływa na jej wysoką wartość leczniczą. Innym lokalnym bogactwem jest kora świerkowa, z której przyrządza się odwar wykorzystywany do kąpieli.

 

Okolice

Na nartach. Wokół Czerniawy i Świeradowa rozciągają się wspaniałe tereny do uprawiania narciarstwa biegowego. Z pobliskiej Polany Izerskiej startuje co roku międzynarodowy Bieg Piastów. Z początkiem 2008 r. ruszyła kolejka gondolowa na Stok Izerski.

Góry Izerskie. Najbardziej na zachód wysunięta część Sudetów. Masyw składa się z czterech głównych równolegle ułożonych grzbietów. Dwa z nich leżą na terytorium Polski, dwa pozostałe na terenie Czech. Od średniowiecza góry penetrowali poszukiwacze skarbów. Na Izerskiej Hali znajdowano szlachetne rubiny, szafiry, agaty, a nawet złoto. W górach funkcjonują tylko dwa schroniska: na Stoku Izerskim i na Izerskiej Hali. Wędrówka ze Świeradowa do Krynicy szlakiem im. M. Orłowicza (czerwonym) zajmie cały dzień.

Zamek Czocha. Warownia z połowy XIII w. wzniesiona przez króla czeskiego Wacława I. Obecny kształt (historyczno-fantastyczny) zamek otrzymał na początku XX w. Dobrze zachowany obiekt kryje wiele mrocznych legend i tajemniczych zakamarków, dlatego warto zwiedzić go z przewodnikiem. Na zamku umiejscowiono wiele planów filmowych, np. znanej komedii „Gdzie jest generał”. Jednym z najnowszych był plan serialu „Twierdza Szyfrów”.

 

Mirosław Osip-Pokrywka