Prawo polskie przyznaje nam, jako pacjentom, szereg praw. Warto je znać, bowiem nie zawsze są przestrzegane przez personel medyczny. Podstawę tych praw stanowi konstytucja, która gwarantuje każdemu prawo do ochrony życia i zdrowia, ochronę przed eksperymentami medycznymi, wolność i nietykalność osobistą oraz równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.
Kolejne uprawnienia wynikają z ustawy z dnia 30.08.1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 z późn. zm.), która (po nowelizacji w 1997 r.) uporządkowała dotąd rozproszone po wielu aktach prawnych prawa pacjenta. Zgodnie z nią w zakładzie opieki zdrowotnej pacjent ma prawo do:
1. świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom wiedzy medycznej, a w sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń – do korzystania z rzetelnej, opartej na kryteriach medycznych procedury, określającej kolejność dostępu do tych świadczeń,*
2. udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez osoby uprawnione do ich udzielania, w pomieszczeniach i przy zastosowaniu urządzeń odpowiadających określonym wymaganiom fachowym i sanitarnym,
3. natychmiastowego udzielenia mu przez każdy zakład opieki zdrowotnej świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia,
4. informacji o swoim stanie zdrowia,*
5. udostępnienia mu dokumentacji medycznej lub wskazania innej osoby, której dokumentacja ta może być udostępniana,
6. zapewnienia ochrony danych zawartych w dokumentacji medycznej dotyczącej jego osoby,*
7. wyrażenia zgody albo odmowy na udzielenie mu określonych świadczeń, po uzyskaniu odpowiedniej informacji,*
8. intymności i poszanowania godności w czasie udzielania świadczeń medycznych,*
9. umierania w spokoju i godności,
10. dostępu do informacji o prawach pacjenta.
Przebywając w szpitalach i ośrodkach całodziennego pobytu, pacjent ma również prawo do:
1. zapewnienia mu środków farmaceutycznych i materiałów medycznych, pomieszczenia i wyżywienia odpowiedniego do stanu zdrowia,
2. dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez osobę bliską lub inną osobę wskazaną przez siebie,*
3. kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z osobami z zewnątrz (na własny koszt),*
4. opieki duszpasterskiej,*
5. wskazania osoby lub instytucji, którą zakład obowiązany jest powiadomić o pogorszeniu się stanu zdrowia pacjenta powodującego zagrożenie życia albo w razie jego śmierci,
6. wyrażenia zgody lub odmowy na umieszczenie go w tym zakładzie opieki zdrowotnej,
7. wypisania z zakładu na własne żądanie i uzyskania od lekarza informacji o możliwych następstwach zaprzestania leczenia w tym zakładzie,
8. udzielenia mu niezbędnej pomocy i przewiezienia go do innego szpitala w sytuacji, gdy pomimo decyzji uprawnionego lekarza o potrzebie niezwłocznego przyjęcia do szpitala nie może być do tego szpitala przyjęty.
*W razie zawinionego naruszenia praw pacjenta, można mówić o naruszeniu jego dóbr osobistych. Pacjent może wówczas wystąpić do sądu z roszczeniem o przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub o zasądzenie odpowiedniej kwoty na wskazany przez niego cel społeczny (art.448 kodeksu cywilnego).