Znamiona to zmiany na skórze definiowane jako wrodzone nieprawidłowości spowodowane niedoborem lub nadmiarem któregoś ze składników tkanki. Ujawniają się zaraz po urodzeniu lub później, także w życiu dorosłym. Lokują się wszędzie – na twarzy, szyi, ramionach, plecach, łydkach… Miewają różne kształty, wielkość i barwę. Czasem stanowią estetyczny defekt, a czasem wręcz przeciwnie – dodają swoistego uroku, jak choćby maleńki pieprzyk na policzku.

 

Często niepokoją, rodząc pytanie, czy aby nie są poważnym zagrożeniem, czy nie ulegną zwyrodnieniu i czy nie nabiorą charakteru złośliwego. Lękiem napawa przede wszystkim czerniak, groźny nowotwór. Dlatego wszelkie dostrzegane zmiany znamion barwnikowych – ich powiększanie się, jaśnienie, ciemnienie, owrzodzenie lub krwawienie – powinno skłonić do szybkiej wizyty u lekarza.

 

Rodzaje znamion

Istnieją liczne odmiany znamion. Wyróżnia się więc znamiona barwnikowe (melanocytowe), miękkie, twarde i naczyniowe. Inny podział uwzględnia znamiona barwnikowe i komórkowe, piegi i ostudy. Te ostatnie, nieregularne w kształcie, jasno- lub ciemnobrunatne, pojawiają się zwykle na policzkach, czole lub karku. Bywają skutkiem stosowania doustnej antykoncepcji lub są znakiem ciąży, przewlekłych schorzeń wątroby, tarczycy lub nadnerczy, stanów zapalnych przydatków, zaburzeń miesiączkowania oraz menopauzy. Mogą ustępować samoistnie.

Reklama

 

ZNAMIONA BARWNIKOWE (MELANOCYTOWE), jak sama nazwa wskazuje, mają związek z melaniną, ciemnym barwnikiem wytwarzanym przez komórki pigmentowe. Znamiona te dzielą się na naskórkowe i skórne. Wśród naskórkowych wyróżnia się znamiona płaskie i plamy soczewicowate, a wśród skórnych – znamiona błękitne.

  • Znamiona płaskie w obrębie skóry pod wpływem mechanicznych podrażnień lub silnego działania promieni słonecznych mogą przeistoczyć się w czerniaka.
  • Plamy soczewicowate, które przypominają piegi, lecz są od nich większe i bardziej odgraniczone, są dość częste u osób starszych. Bywają źródłem czerniaka.
  • Znamiona błękitne, efekt komórek barwnikowych zlokalizowanych głęboko w skórze (głównie na twarzy i na kończynach), raczej nie niosą ze sobą groźby nowotworu.

ZNAMIONA KOMÓRKOWE, bardzo popularne, brunatne, czarne lub w kolorze skóry, o gładkiej, wypukłej, czasem też owłosionej powierzchni, zasługują na szczególną uwagę. Ewentualny ich rozrost lub zmiany koloru bądź kształtu należy potraktować poważnie i udać się do lekarza, który stwierdzi, czy nie rozwija się czerniak.

 

Oto sytuacje wymagające konsultacji z lekarzem:

  • znamię jest niesymetryczne lub ma granice nierówne i nieregularne
  • znamię ma kolor ciemny lub jest kolorowe
  • znamię ma ponad 6 mm średnicy
  • pojawiło się nowe znamię, którego jeszcze niedawno nie było
  • znamię zmieniło wygląd, strukturę lub rozmiar
  • znamię swędzi lub krwawi

 

Podsumowując: jeśli mamy na skórze znamiona, to zamiast domyślać się, czy mogą okazać się groźne jako potencjalny zalążek raka, wyjaśnijmy to z lekarzem, który oceni, czy skórnej zmiany nie należy zapobiegawczo usunąć.