Miasteczko zagubione na Mazurach Garbatych, pomiędzy Puszczą Romincką a Wzgórzami Szeskimi, tuż przy granicy RP i Obwodu Kaliningradzkiego. To jedno z najmłodszych i najmniej znanych polskich uzdrowisk.

 

Nazwa Gołdap występowała pierwotnie jako nazwa rzeki, następnie została przeniesiona na nazwę jeziora, a później osady. Staropruska nazwa miasta pochodzi od słów „gelda”, czyli dolina i „ape” – rzeka. Geldape oznaczało więc tyle, co „rzeka płynąca w dolinie”. Tereny zamieszkiwane kiedyś przez Jaćwingów od połowy XIII w. stały się własnością zakonu krzyżackiego. W 1565 r. książę Albert Hohenzollern postanowił w pobliżu granicy z Litwą założyć miasto. Wybrano bród na rzece Gołdapi. Przywilej miejski wystawiono w 1570 r. w Królewcu.

Herb przedstawiał skośnie umieszczoną biało-czarną tarczę Hohenzollernów, a w górnej części na białym tle czerwonego orła z umieszczonym na piersi inicjałem „S”, który miał być hołdem złożonym Zygmuntowi Augustowi (łac. Sigismundus Augustus), królowi polskiemu, zwierzchnikowi lennemu Prus Książęcych.

Przeszłość tych ziem związana była przez wieki z kulturą niemiecką, mimo że zasiedlali ją w większości Mazurzy i Litwini, którzy do XVIII w. posługiwali się językiem ojczystym i kultywowali tradycje i zwyczaje narodowe – dopiero w XIX w. ulegli całkowitej germanizacji.

Na przełomie 1765 i 1766 r. Gołdap odwiedził Immanuel Kant, słynny uczony królewski, twórca krytycyzmu, najwybitniejszy filozof XIII w. Przebywał w Gołdapi i Niedrzwicy na zaproszenie swojego przyjaciela generała von Lossowa, którego pruski regiment Bośniaków stacjonował tutaj przez kilka lat. Fakt ten upamiętnia dzisiaj pomnik na skwerze niedaleko centrum miasteczka.

Krótka historia uzdrowiskowa sięga lat 60. XX w., kiedy w gminie Gołdap wykonano pierwsze badania wody i powietrza. Stwierdzono wówczas, że w tym regionie jest najczystsze powietrze w Polsce, a wody mają cechy wód mineralnych. Później w nieodległej Niedrzwicy odkryto bogate złoża borowiny. Od tego czasu rozpoczęto starania o nadanie miastu statusu uzdrowiska, które zostały uwieńczone sukcesem w 2000 r. Miasto silnie zniszczone w trakcie I i II wojny światowej nie posiada większych zabytków, najstarsza jest gotycka XVI-wieczna wieża dawnego kościoła ewangelickiego (obecnie katedra NMP).

Największą atrakcją są piękne krajobrazy pobliskich okolic. Na stokach Góry Gołdapskiej (272 m n.p.m.) znajduje się kolej krzesełkowa, 5 tras narciarskich i czynny cały rok tor saneczkowy (dł. 1150 m). U podnóża wzniesienia znajduje się zajazd, w którym koniecznie należy spróbować kartaczy, oryginalnej litewskiej potrawy z ziemniaków i mięsnego farszu. Najlepsze świeże wędzone węgorze można kupić w sklepie rybnym przy ul. Królewskiej.

 

Profil leczniczy:

• choroby narządów ruchu (ortopedyczne, neurologiczne, reumatyczne i pourazowe),

• choroby układu krążenia (choroby mięśnia sercowego i naczyń wieńcowych, stany po zawale serca, nadciśnienie tętnicze, przewlekłe choroby naczyń obwodowych),

• choroby neurologiczne,

• choroby dermatologiczne,

• otyłość i osteoporoza.

 

Zabiegi sanatoryjne

• HYDROTERAPEUTYCZNE (kąpiele solankowe pełne i częściowe na bazie soli bocheńskiej, kąpiele 4-komorowe, kąpiele solankowo-perełkowe, perełkowe, kąpiele kwasowęglowe suche, natryski szkockie i płaszczowe);

• BOROWINOWE (zawijania i okłady borowinowe);

• ELEKTROLECZNICZE (jonoforeza, elektrostymulacja, diadynamik, interdyn, galwanizacja, prądy Kotza, Traberta i TENS, terapuls);

• ŚWIATŁOLECZNICZE (laser, Sollux, Biopron, lampy kwarcowe);

• FONOTERAPIA (ultradźwięki i diatermia krótkofalowa);

• MAGNETOTERAPIA;

• INHALACJE (solankowe, grupowe i indywidualne);

• KINEZYTERAPIA (gimnastyka indywidualna, zbiorowa i izometryczna, wyciąg lędźwiowy i szyjny, UGUL, gimnastyka w basenie);

• MECHANOTERAPIA (masaż suchy klasyczny, segmentarny, pneumatyczny, podciśnieniowy i wibracyjny);

• KRIOTERAPIA (ogólnoustrojowa i punktowa).

 

Najbardziej interesujące zabiegi:

Specjalnością uzdrowiska są zawijania borowinowe (na bazie własnych złóż borowiny) i krioterapia.

Zawijania borowinowe stosuje się przede wszystkim na okolice stawów, wspomagając przebieg procesów wypoczynkowych w więzadłach, czy ścięgnach najczęściej ulegających przeciążeniom czy urazom mechanicznym. Zawijanie polega na nałożeniu na ciało pacjenta warstwy ogrzanej borowiny, po czym owija się całe ciało lub jego część poddaną zabiegowi. Zawijania w procesach pourazowych i zwyrodnieniowych stawów poprawiają ich ukrwienia i odżywienie, w przewlekłych zespołach bólowych kręgosłupa powodują zmniejszenie bólu i zwiększenie ruchomości kręgosłupa. Dobroczynny wpływ zawijań widoczny jest również w schorzeniach ginekologicznych (np. zmniejszenie niedogodności przekwitania, mniej bolesne miesiączki).

Krioterapia ogólnoustrojowa jest skuteczną metodą leczenia chorób narządu ruchu, schorzeń reumatoidalnych, a także znakomitą formą odnowy biologicznej. Zabieg polega na oddziaływaniu na powierzchnię ciała bardzo niskimi temperaturami poniżej -110°C w specjalnej kriokomorze. Zabieg trwa od 1 do 3 minut, jest bezbolesny i bardzo dobrze tolerowany przez organizm. Pod wpływem niskich temperatur zostaje pobudzona naturalna ochrona immunologiczna organizmu. Efekty lecznicze to: lepsza przemiana materii i szybsze wydalanie toksyn z organizmu, korzystny wpływ na psychikę, szybsze gojenie się urazów i zapaleń, rześkość i rozluźnienie. Równocześnie następuje poprawa kolorytu skóry i korzystne działanie kosmetyczne opóźniające procesy starzenia.

 

W okolicy:

Stańczyki (25 km). Wioska na północnym krańcu Mazur z potężnymi wiaduktami nieczynnej linii kolejowej Gołdap–Żytkiejmy. Mosty w Stańczykach, nazywane „ Akweduktami Puszczy Rominckiej” są najwyższymi na linii i jednymi z najwyższych w Polsce. Ich architektura charakteryzuje się doskonałymi proporcjami, a filary ozdobione są elementami wzorowanymi na rzymskich Akweduktach Pont du Gard.

Rapa (20 km). Wioska na skraju Lasów Skaliskich koło Żabina z grobowcem rodzinnym Fahrenheidów (1811 r.). Budowlę nazywaną „mazurską piramidą” zaprojektował duński rzeźbiarz Bertel Thorvaldsen, była wzorowana na piramidach egipskich – podstawa na planie kwadratu o boku 10 m ze zwieńczeniem piramidalnym o wysokości 16 m. Mauzoleum kryje wewnątrz szczątki: Ninette (1811 r.), Johanna (1834 r.), Wilhelminy (1844 r.) i Fritza (1849 r.) budowniczego piramidy.

 

Mirosław Osip-Pokrywka