Rak mózgu – taka diagnoza zawsze brzmi groźnie, chociaż nie zawsze oznacza najgorsze. Źle jest wówczas, gdy nowotwór ma charakter złośliwy. Szacuje się, że złośliwe nowotwory mózgu występują u około 5 osób na 100 tysięcy. U pacjentów młodych, poniżej 35. roku życia, są chorobą śmiertelną.

 

Nowotwory mózgu nie omijają ani dorosłych, ani dzieci. Rosną szybko lub bardzo powoli. Obok podziału na łagodne i złośliwe istnieje też podział na pierwotne i wtórne guzy mózgu. Pierwotne powstają bezpośrednio z tkanki mózgu, a wtórne są wynikiem przerzutów do mózgu z innych narządów, w których rak się rozwinął, na przykład z płuc lub piersi.

Nawet łagodne guzy mózgu bywają jednak również niebezpieczne. Bo choć nie niszczą tkanek, tak jak złośliwe, to jednak rozrastając się wewnątrz czaszki i uciskając na sąsiednie tkanki, mogą stwarzać poważne problemy. Usunięcie łagodnego guza bez naruszenia zdrowej tkanki mózgowej też bywa czasem trudne – wiele zależy od jego lokalizacji.

Reklama

 

U dorosłych najczęściej występują dwa typy nowotworów mózgu: glejaki i oponiaki. Oponiaki stanowią około 20 proc. guzów i uchodzą za stosunkowo łagodne. Glejaki mają różne stopnie złośliwości. Według czterostopniowej klasyfikacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), do najłagodniejszych glejaków należą między inymi gwiaździak włosianokomórkowy i wyściółczak śluzowo-brodaweczkowaty (I stopień złośliwości), a najgroźniejszym (IV stopień złośliwości) jest na przykład glejak wielopostaciowy, najczęstszy u dorosłych, oraz rdzeniak.

 

Objawy nowotworu mózgu

U dzieci:

  • złe samopoczucie, skłonność do irytacji
  • poranne wymioty
  • zaburzenia motoryki, problemy z kontrolowaniem ruchów
  • wodogłowie (gdy nowotwór blokuje normalny przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego)

U dorosłych:

  • bóle głowy, szczególnie przy kaszlu, wysiłku lub zmianie pozycji
  • zmęczenie
  • zaburzenia kognitywne, które oznaczają problemy z zapamiętywaniem i koncentracją; demencja
  • zaburzenia widzenia
  • padaczka
  • nieprawidłowy puls
  • problemy oddechowe
  • zawroty głowy
  • w późniejszych stadiach – gwałtowne zmiany ciśnienia tętniczego

Nowotwór wywołuje zaburzenia tej części mózgu, w której jest zlokalizowany. Może więc wystąpić zaburzenie czucia lub osłabienie rąk, zmiana osobowości, napady padaczkowe i zaburzenia mowy, a także omamy wzrokowe, słuchowe, węchowe i smakowe. Wszelkie tego typu symptomy trzeba bezwzględnie konsultować z lekarzem!

 

Diagnozowanie i leczenie

W razie podejrzenia nowotworu przeprowadza się szczegółowe badania neurologiczne – prześwietlenie czaszki, skan mózgu, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny, punkcję lędźwiową, angiografię mózgową czy biopsję.

Postępowanie lecznicze obejmuje zabiegi chirurgiczne, radio- i chemioterapię.

Operację wykonuje się w celu całkowitego usunięcia nowotworu (jeśli to możliwe) lub zmniejszenia jego rozmiarów i tym samym – objawów. To, czy cały nowotwór da się usunąć, czy nie, zależy od tego, jak jest duży i gdzie się znajduje. Gdy usunie się cały nowotwór lub jego część, tkanka zostaje wysłana do patologa na badanie mające ustalić rodzaj nowotworu. Jeśli nowotworu nie da się usunąć, a blokuje on normalny przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego, to wstawia się dren, aby obniżyć ciśnienie w mózgu.

Naświetlanie nowotworu zmniejsza jego rozmiar i łagodzi objawy. Radioterapię stosuje się po operacji albo wówczas, gdy niemożliwe jest usunięcie nowotworu w całości lub gdy guz w ogóle nie kwalifikuje się do zabiegu.

Chemioterapia bywa często łączona z radioterapią. Niektóre nowotwory są wrażliwe na chemię – wtedy efekty leczenia bywają dobre. Jednak chemioterapia bywa czasem mało przydatna z uwagi na barierę krew – mózg, uniemożliwiającą działanie podawanych choremu środków na guza.