Jej odkrycia dokonał amerykański biochemik Elmer McCollum w 1922 roku. Uczony, prowadząc badania nad krzywicą kośćca, w oleju z wątroby dorsza wykrył substancję, dzięki której leczenie krzywicy stało się możliwe. Nazwał ją witaminą D. Jest ona odpowiedzialna za zatrzymywanie wapnia w kościach oraz wspomaga układ nerwowy, immunologiczny i krążenia. Jak powstaje? I dlaczego jest nazywana witaminą słońca?
Większość potrzebnej organizmowi witaminy D, a dokładniej – jej aktywnej odmiany D3, powstaje w skórze pod wpływem promieniowania UV. Nieznaczne ilości dostarczane są przez układ pokarmowy. Jednak w naszej szerokości geograficznej w okresie zimowym trudno o odpowiednią ilość promieni słonecznych. Dlatego tak ważne staje się odpowiednie żywienie i suplementacja.
Badania dowodzą, że osoby zażywające witaminę D znacznie rzadziej doznają złamań kości na skutek upadku. Zbyt niski poziom witaminy D3 w organizmie powoduje zmniejszenie przyswajania wapnia i obniża jego ilość we krwi, co skutkuje osłabieniem kości. Witamina D ma również działanie antynowotworowe (udowodniono, że spowalnia podział komórek). Zapobiega depresji i korzystnie wpływa na układ mięśniowy. Regeneruje neurony i zwiększa siłę mięśni. Jej niedobór sprzyja rozwojowi cukrzycy oraz zwiększa ryzyko chorób serca, jest także niekorzystny dla układu immunologicznego (małe ilości witaminy D stwierdzono m.in. w surowicy osób chorych na stwardnienie rozsiane i na parkinsona).
Czym grozi niedobór
Skutki niedoboru witaminy D to:
- krzywica u dzieci i młodzieży
- odwapnienie kości
- rozmiękanie kości (osteomalacja)
- osteoporoza
- próchnica
- choroby dziąseł i przyzębia
- osłabienie mięśni
- nerwice i depresje
- obniżenie odporności
Niezbędna dla dzieci
Niedobory witaminy D u najmłodszych powodują zaburzenia mineralizacji kości, które mogą prowadzić do krzywicy. Przyczyną jej zbyt niskiego poziomu u dzieci może być na przykład brak właściwej suplementacji podczas karmienia piersią. Stąd tak ważne jest zapewnienie odpowiedniej diety.
Pokarmowe źródła witaminy D
Szczególnie bogate w witaminę D są produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak: ryby (tuńczyk, makrela, łosoś, dorsz), tran, wątroba, pełnotłuste mleko, sery, żółtka jaj kurzych oraz masło. Produkty roślinne zawierają mało witaminy D, jednak uda nam się ją znaleźć w produktach zbożowych, olejach roślinnych oraz grzybach. Doskonałym źródłem witaminy D są dostępne w aptekach suplementy diety.
Czy można ją przedawkować?
Przedawkowanie witaminy D poprzez suplementację jest niezwykle rzadkie, gdyż wymaga spożycia bardzo dużej dawki. Nie ma również groźby uzyskania w organizmie zbyt wysokiego jej poziomu w skutek promieniowania UV. Każda nadwyżka tej witaminy wyprodukowanej w ten sposób ulega rozkładowi.