Zatrucie tlenkiem węgla – obok tego spowodowanego lekami i alkoholem – jest jednym z najczęstszych. Tlenek węgla jest bezbarwny i bezwonny – nie można go ani zobaczyć, ani wyczuć w powietrzu po charakterystycznym zapachu. Właśnie dlatego jest tak niebezpieczny.

 

Każdego roku, głównie późną jesienią i zimą, środki masowego przekazu donoszą o wypadkach śmiertelnego zatrucia tlenkiem węgla. Najczęściej dochodzi do nich w łazience wyposażonej w gazowy grzejnik wody przepływowej, popularnie zwany piecykiem gazowym albo „junkersem” (od nazwiska wynalazcy i wytwórcy). Szczególnie niebezpieczne są szczelne łazienki – z zamkniętym oknem, bez kratki wentylacyjnej.

 

Winna szczelność

Tlenek węgla, potocznie zwany czadem, to silnie trujący gaz, nieco lżejszy od powietrza. To powoduje, że łatwo się z nim miesza i w nim rozprzestrzenia. Powstaje w wyniku niepełnego (spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu) spalania wielu paliw: drewna, oleju, gazu, benzyny, nafty, propanu, węgla czy ropy. Może to wynikać z braku dopływu świeżego (zewnętrznego) powietrza do urządzenia, w którym następuje spalanie, lub z powodu zanieczyszczenia, zużycia lub złej regulacji palnika gazowego. Inne powody to: przedwczesne zamknięcie paleniska pieca lub kuchni, nieszczelny przewód kominowy lub uszkodzone połączenie między kominami i piecami. Szczelnie pozamykane okna, pozaklejane kratki, brak otworów wentylacyjnych w drzwiach łazienkowych, jak również nieregularne kontrole drożności przewodów wentylacyjnych i kominowych – wszystko to sprawia, że bardzo łatwo może dojść do groźnego w skutkach wypadku.

Reklama

 

Dlaczego groźny?

Tlenek węgla jest gazem niewyczuwalnym dla człowieka. Dostaje się do organizmu przez układ oddechowy, a następnie jest wchłaniany do krwiobiegu. W układzie oddechowym wiąże się z hemoglobiną 210 razy szybciej niż tlen, tym samym blokując dopływ tlenu do organizmu. To stwarza ogromne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Uniemożliwia prawidłowe rozprowadzanie tlenu we krwi i powoduje uszkodzenia mózgu oraz innych narządów wewnętrznych. Następstwem ostrego zatrucia może być nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcowa i zawał, a często – śmierć.

 

Objawy

Objawy zatrucia czadem to:

  • ból i zawroty głowy
  • nudności i wymioty
  • zaburzenia orientacji (niemożność oceny zagrożenia i wydostania się z pomieszczenia)
  • przyspieszona praca serca
  • drgawki
  • bladość skóry
  • wstrząs
  • śpiączka
  • zgon

 

Pierwsza pomoc

W przypadku stwierdzenia zatrucia tlenkiem węgla, należy:

  • wynieść poszkodowanego na świeże powietrze lub do innego dobrze wywietrzonego pomieszczenia;
  • sprawdzić, czy wykazuje jakiekolwiek oznaki życia (czy reaguje na bodźce zewnętrzne, czy się rusza, czy oddycha itd.);
  • rozluźnić poszkodowanemu ubranie (rozpiąć pasek i guziki), jednak nie rozbierać go, by nie doprowadzić do przemarznięcia;
  • jeśli oddycha, ale jest nieprzytomny – ułożyć w pozycji bocznej ustalonej;
  • szybko wezwać pogotowie ratunkowe.

 

Jak przeciwdziałać

Spalanie gazu musi się odbywać przy ciągłym dopływie powietrza i odpływie spalin. Trzeba pamiętać o tym, że urządzenie spalające gaz spala również tlen z mieszkania, potrzebny ludziom. Te ubytki muszą być uzupełniane z zewnątrz. Odpowiednia wentylacja i sprawność przewodów kominowych jest więc absolutną koniecznością (ważne jest na przykład zamontowanie kratki wentylacyjnej w drzwiach łazienki).

Poza tym kilkuminutowe przewietrzenie mieszkania przed kąpielą i uchylenie okna na czas kąpieli nie spowoduje wyziębienia mieszkania. Natomiast zaniechanie takiego postępowania niejednokrotnie kończy się tragedią.