Problem ten jest zjawiskiem częstszym i groźniejszym niż można przypuszczać. Wśród kobiet jest więcej abstynentek niż wśród mężczyzn. W porównaniu z nimi piją one mniej i rzadziej. Może też jest to jeden z powodów niedostrzegania problemu alkoholizmu wśród kobiet. Szczególnie niebezpieczne jest obserwowane coraz wcześniejsze rozpoczynanie picia przez młode dziewczęta.

Metabolizm alkoholu u kobiet przebiega inaczej niż u mężczyzn, dlatego zgubny wpływ picia na stan zdrowia ujawnia się u nich wcześniej. Kobiety umierają z powodu nadużywania alkoholu częściej i wcześniej niż alkoholicy płci męskiej. Ponadto picie alkoholu w czasie ciąży stanowi znaczne zagrożenie dla potomstwa. W świetle tych faktów oczywista staje się konieczność jak najszybszego wykrywania i leczenia alkoholizmu u kobiet. Leczenie musi uwzględniać swoistość i odrębność psychiczną i społeczną kobiet.

 

Według amerykańskich danych choroby spowodowane piciem alkoholu występują u około 50% mężczyzn i 10% kobiet zgłaszających się do lekarza. Następstwem nadużywania alkoholu są liczne dolegliwości, co sprawia, że odsetek alkoholików wśród chorych zgłaszających się do lekarza jest wyższy niż w populacji ogólnej. Powinno to znacznie ułatwiać ich wykrywanie, jednak tak się nie dzieje. Niestety lekarze wciąż są zbyt mało wyczuleni na ten problem. Większość dotychczasowych opracowań odnosi się do mężczyzn, pomijając ten problem w odniesieniu do kobiet.

Przebieg alkoholizmu jest u kobiet odmienny niż u mężczyzn. Kobiety zwykle zaczynają pić w późniejszym wieku, rzadziej uczestniczą w libacjach alkoholowych, ciągi alkoholowe trwają u nich krócej, a ponadto kobiety nie tak często jak mężczyźni piją przez cały dzień lub rano. Również majaczenia alkoholowe i urywanie się filmu nie występują często nawet u kobiet znacznie nadużywających alkoholu. Kobiety przeważnie piją w domu i ukrywają swoje uzależnienie. Rzadko tracą pracę z powodu picia alkoholu, mimo że częściej przyznają się do stosowania alkoholu jako środka dopingującego, służącego do uzyskiwania lepszych wyników zawodowych. Ponadto następstwa finansowe alkoholizmu kobiet są mniej drastyczne.

 

Natomiast rozwody z powodu nadużywania alkoholu zdarzają się wśród alkoholiczek częściej niż wśród alkoholików. Zamężne alkoholiczki, w odróżnieniu od żonatych alkoholików, informują o swoich problemach rodzinnych i małżeńskich. Kobiety zazwyczaj twierdzą, że do picia skłaniają je stresujące wydarzenia.

U alkoholiczek powszechniejsze są zaburzenia psychiczne – głównie pod postacią depresji i niepokoju, a także obniżonej samooceny, uczucia wyobcowania lub samotności. Częściej także zdarzają się u nich próby samobójcze. Kobiety z problemami alkoholowymi częściej też nadużywają środków psychotropowych.

 

Metabolizm alkoholu przebiega odmiennie u kobiet niż u mężczyzn, dlatego występowanie szkód zdrowotnych jest u nich częstsze. Po spożyciu takiej samej ilości alkoholu jego stężenie we krwi kobiety jest o 40% większe niż u mężczyzny. Te istotne różnice wynikają z mniejszej masy, innego składu ciała i różnic w metabolizmie i w czynnościach gruczołów wydzielania wewnętrznego. Wchłanianie alkoholu jest u kobiet szybsze dzięki innemu składowi enzymów w soku żołądkowym, a także jest dodatkowo zwiększane przez żeńskie hormony, czyli przez estrogeny. Oznacza to, że kobieta szybciej się upija w przedmiesiączkowej fazie cyklu, a przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych powoduje spowolnienie metabolizmu alkoholu, co sprawia, że krąży on we krwi znacznie dłużej. Na zwolnienie procesów metabolicznych ma wpływ również mniejsza zawartość wody w organizmie kobiety oraz wyższy stosunek tkanki tłuszczowej do beztłuszczowej masy ciała.

U kobiet, które spożywają dziennie średnio trzy lub więcej standardowych drinków, po około 10 g alkoholu każdy, występują takie straty zdrowotne, jakie stwierdza się u mężczyzn pijących trzykroć więcej. Szkody zdrowotne występują u kobiet znacznie wcześniej, bo średnio po 14 latach nadużywania alkoholu. Podobne zmiany pojawiają się u mężczyzn po 20 latach. Poalkoholowe uszkodzenia wątroby rozwijają się u kobiet wcześniej i zazwyczaj przybierają cięższą postać. Przyczyną są niekorzystne dla kobiet różnice w masie ciała, jego składzie oraz w charakterystyce układu biochemicznego i odpornościowego. Również uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego występują u kobiet we wcześniejszym okresie alkoholizmu.

 

W świetle przedstawionych danych nie zaskoczy chyba nikogo spostrzeżenie, że z powodu alkoholizmu umiera znacznie więcej kobiet niż mężczyzn. Dane amerykańskie podają, że wskaźnik umieralności okazał się czterokrotnie wyższy niż w populacji ogólnej, a średnia długość życia niższa o 15 lat.

Spożycie alkoholu przez kobiety ciężarne zmniejsza się. Dzieje się tak głównie wskutek wzrostu poziomu świadomości kobiet. Jednak nadal co czwarta kobieta pije regularnie alkohol w czasie ciąży. Większość ciężarnych pijących alkohol to kobiety niezamężne, palące papierosy. Wydaje się, że stanowią one swoistą grupę, na którą należy wywierać wpływ specjalnie dobranymi sposobami.

 

Szkodliwy wpływ alkoholu na płód to również zwiększone ryzyko poronienia, wyższa umieralność okołoporodowa noworodków, a także częstsze występowanie wad wrodzonych. Mózg płodu jest najbardziej podatny na niszczące działanie alkoholu w okresie najszybszego rozwoju , to znaczy w pierwszych trzech miesiącach ciąży. Alkoholowy zespół płodowy stanowi trzecią co do częstości wadę wrodzoną płodu i ustępuje jedynie zespołowi Downa i rozszczepowi kręgosłupa. Charakteryzuje się niską masą urodzeniową, nieprawidłową budową twarzoczaszki, upośledzeniem umysłowym i zaburzeniami zachowania.

Alkoholizm matki ma podwójnie niekorzystny wpływ na dzieci. Często partner alkoholiczki jest także uzależniony. Kojarzenie się w pary osób o podobnych skłonnościach powoduje nie tylko zdwojenie materiału genetycznego predysponującego dziecko do popadnięcia w nałóg w przyszłości, ale zmniejsza znacznie szansę na wychowanie w normalnej rodzinie.

 

Nadużywanie alkoholu było od wieków domeną mężczyzn, dlatego wykrywanie alkoholizmu u kobiet sprawia lekarzom pewne trudności. Zgodnie z przestarzałym, ale wciąż powszechnym stereotypem, alkoholiczka to osoba zepsuta moralnie i zaniedbująca swoje powinności społeczne. Dlatego dobrze ubrane, pracujące, odnoszące sukcesy kobiety są poza podejrzeniem. Zapomina się, że kobiecy model picia, to picie w ukryciu, w samotności, bez wszczynania awantur, co jest częstą domeną męskiego picia. Mężczyźni alkoholicy nie wyobrażają sobie picia w samotności. Picie do przysłowiowego lustra jest często przez nich uznawane za oznakę największej degeneracji. U kobiet natomiast jest to najczęstszy sposób picia, a przez to nawet dla najbliższego otoczenia długo niezauważalny. Czasami jest tajemnicą poliszynela, że dana kobieta pije, ale jakoś nikt nie odważy się jej pomóc. Trzeba nauczyć się mówić otwarcie o tym problemie, bo ciągle przybywa nam alkoholiczek.