Astygmatyzm, czyli niezborność oka, to poważna wada wzroku spowodowana nieprawidłową krzywizną rogówki. Osoba, która ma tę wadę, widzi niewyraźnie w niektórych obszarach widzenia, niezależnie od tego, jak daleko od oglądanego przedmiotu się znajduje. Wynika to z nieregularnego kształtu rogówki oka lub z krzywizny soczewki wewnątrz oka.
Z tego powodu wpadająca wiązka promieni załamuje się inaczej, niż powinna, w zależności od tego, na jaki punkt soczewki padnie. Po załamaniu się nie skupia się w jednym punkcie, tylko przechodzi przez dwie linie ogniskowe, które leżą w dwóch prostopadłych do siebie płaszczyznach. Wtedy wyraźny jest na przykład obraz w linii pionowej, a w linii poziomej – pozostaje nieostry, zamazany. Dlatego często zdarza się, że gdy osoby z astygmatyzmem patrzą na rysunek krzyża, wyraźnie widzą tylko jedno jego ramię.
Objawy
Kiedy możemy zacząć podejrzewać, że mamy astygmatyzm? Kiedy zaobserwujemy u siebie takie objawy, jak:
nieostre widzenie kropek i punktów
postrzeganie linii prostych jako zakrzywionych
mrużenie oczu
bóle i zawroty głowy
ciągłe zmęczenie
Astygmatyzm można także zaobserwować już u najmłodszych. Jeśli dziecko skarży się na to, że pieką je oczy i boli głowa, a także często pociera oczy, podczas oglądania bajek przysuwa się bardzo blisko telewizora, a gdy coś rysuje, pochyla się nisko nad kartką, warto wybrać się do okulisty w celu postawienia właściwej diagnozy.
Leczenie
Wiele osób ma lekki astygmatyzm, jednak nie przeszkadza on w codziennym funkcjonowaniu, nie wymaga noszenia specjalnych szkieł czy okularów. Jeśli utrudnia życie, lekarz musi najpierw określić rodzaj schorzenia. W przypadku astygmatyzmu regularnego (rogówka jest spłaszczona, a oko ma dwie ogniskowe) wystarczą okulary z soczewkami torycznymi. Jeśli lekarz stwierdzi astygmatyzm nieregularny (spowodowany najczęściej urazami, uszkodzeniem rogówki lub na przykład nieregularnością soczewki), oznacza to, że oko ma więcej ogniskowych. Wtedy trzeba nosić twarde soczewki kontaktowe (ortokorekcja) lub nakładać specjalne żele na rogówkę.
Można także przeprowadzić trwałą operacyjną korekcję wzroku (chirurgia refrakcyjna). Najczęściej stosowaną metodą jest modelowanie odpowiedniej krzywizny rogówki przy zastosowaniu lasera excimer.