Każdego roku notuje się w Polsce ponad 6 tys. nowych przypadków białaczek, zwłaszcza ostrej białaczki szpikowej i przewlekłej limfatycznej, głównie u osób starszych.
Na ostrą białaczkę limfatyczną chorują najczęściej dzieci – ok. 200 nowych zachorowań rocznie.
Na białaczkę zachorować może każdy, bez względu na wiek, szacuje się, że w Polsce na to schorzenie choruje ponad 20 tys. pacjentów.
Białaczki (z łac. Leukemia) są nowotworowymi chorobami układu krwiotwórczego. Dzielą się na:
- białaczki szpikowe – ostre i przewlekłe
- oraz ostre i przewlekłe białaczki limfatyczne.
Nazwa białaczka związana jest z często występującą zwiększoną liczbą białych krwinek. W przebiegu choroby dochodzi do powstawania w szpiku bardzo dużej ilości identycznych komórek o nieprawidłowym wyglądzie i upośledzonej funkcji. Szpik kostny nie może sobie poradzić z produkcją wystarczającej liczby prawidłowych krwinek czerwonych, białych i płytek. Chore komórki osiadają w narządach całego organizmu (wątroba, śledziona, węzły chłonne) powodując ich powiększanie, a następnie ich powolne uszkadzanie. W szpiku kostnym chore komórki wypierają komórki zdrowe i dochodzi do deficytów prawidłowych postaci, takich jak np. płytki krwi, erytrocyty, dojrzałe granulocyty.
Najczęstsze objawy białaczki to:
- nienaturalne osłabienie, ospałość i bladość
- długotrwała infekcja z następującymi po sobie zapaleniami gardła, ucha, oskrzeli czy płuc, pomimo stosowania antybiotyków
- gorączka niewiadomego pochodzenia
- siniaki lub ciemnoczerwone wybroczyny, pojawiające się bez wyraźnych przyczyn
- częste krwawienia z nosa
- krwawienia dziąseł przy myciu zębów
- utykanie albo niechęć do wstawania lub chodzenia z powodu bólu stawów i mięśni
- powiększone węzły chłonne na karku, pod pachami i w pachwinach.
Bardzo często na początku choroba nie daje żadnych objawów. U chorych na białaczki przewlekłe te objawy mogą nie występować, a chorobę wykrywa się zwykle w czasie „rutynowych” badań lekarskich.
Etiologia choroby nie jest znana, przypuszcza się, że czynnikiem chorobotwórczym mogą być niektóre typy wirusów; do uszkodzenia szpiku może też dojść w wyniku działania substancji chemicznych, np. niektórych leków stosowanych w onkologii, czasami mówi się też o czynnikach genetycznych.
W leczeniu białaczek stosuje się m.in. interferon, leki cytostatyczne (chemioterapia), czy naświetlania, ew. przeszczep szpiku: przeszczep allogeniczny (od innej osoby) oraz przeszczep autologiczny (własnego szpiku). Odmianą przeszczepu szpiku są też transplantacje komórek pnia z krwi obwodowej.
………
Białaczki, w zależności od rodzaju, różnią się pod względem leczenia i rokowania.
Zdiagnozowanie białaczki wymaga specjalistycznych badań krwi obejmujących badanie komórek krwi w szpiku i krwi obwodowej.
Całkowite wyleczenie jest możliwe tylko dzięki allogenicznemu przeszczepowi szpiku.
Remisja trwająca 5 lat uznawana jest za całkowite wyleczenie.
JOS