Jeśli po menstruacji przez 12 kolejnych miesięcy nie występuje krwawienie, to taką miesiączkę traktujemy jako ostatnią, a okres następujący po niej nosi nazwę menopauzy. Zazwyczaj rozpoczyna się ona między 45. a 55. rokiem życia kobiety.
Skąd to się bierze?
Około 40 roku życia zmniejsza się ilość estrogenu, a wzrasta poziom hormonu płciowego FSH. Ma to wpływ na szybkie dojrzewanie i starzenie się pęcherzyków jajowych. W efekcie stają się one niezdolne do owulacji. Rezultatem jest krótszy cykl, inny rodzaj periodu i niekiedy wystąpienie plamienia w środku cyklu. Przebieg tych procesów i ich objawy nie są takie same u wszystkich kobiet.
Objawy
Niektóre kobiety przechodzą menopauzę niemal niezauważalnie, inne doświadczają różnorodnych dolegliwości. Należą do nich między innymi uderzenia gorąca, pocenie się w nocy, bezsenność, bóle pleców czy kłopoty z pęcherzem. Nie wszystkie te objawy występują w takim samym stopniu. Niektóre mogą się również wcale nie pojawić.
Kiedy?
Menopauza jest trwałym fizjologicznym zatrzymaniem cyklu miesiączkowego. Występuje przeciętnie w wieku 45–55 lat.
Przedwczesna menopauza
Za przedwczesną menopauzę uważa się taką, która występuje u kobiety przed 40. rokiem życia.
Jej przyczyny mogą być różne, między innymi poważne choroby, takie jak nowotwór i towarzysząca mu chemioterapia, a także zaburzenia układu immunologicznego, choroby tarczycy czy cukrzyca.
Co przyspiesza menopauzę?
Menopauzę przyspiesza zabieg wycięcia macicy wraz z przydatkami, na przykład wskutek dużej liczby mięśniaków.
Usunięcie macicy z zachowaniem jajników wprawdzie nie wywołuje bezpośrednio menopauzy, jednak zazwyczaj przyspiesza ją o około 3 lata.
Postępowanie terapeutyczne
Największą ulgę w dolegliwościach związanych z przekwitaniem przynosi terapia hormonalna. Pewne jej formy stwarzają jednak niewielkie ryzyko utraty zdrowia, głównie u kobiet, które ją rozpoczęły po menopauzie. Niektóre lekarstwa są w stanie ograniczyć uderzenia gorąca i ryzyko osteoporozy. Ostatnio coraz więcej się mówi o roślinnych środkach łagodzących objawy menopauzy, takich jak na przykładpreparaty soi czy peruwiańskiej maki (Lepidium myeni).
Profilaktyka
Ważny jest przede wszystkim okres premenopauzy, czyli od 2 do 8 lat przed menopauzą. Czterdziestoletnie kobiety powinny więc zastanowić się nad zmianą trybu życia. Przede wszystkim należy zminimalizować lub wykluczyć używki – papierosy, alkohol, kawę. Czerwone mięso warto zastąpić jarzynami i otrębami, a do niezbędnego minimum ograniczyć sól i cukier. Konieczne jest też zwiększenie aktywności fizycznej – lecz nie rower i aerobik, bo te obciążają kręgosłup i stawy. Najlepsza jest gimnastyka i długie spacery.