Ból zęba jest wyjątkowo nieprzyjemnym odczuciem. Może pojawiać się samoistnie, potrafi utrzymywać się przez wiele dni, nie dając odrobiny wytchnienia, lub występować okresowo. Zdarza się, że jest bardzo dokuczliwy lub jego początkowo niewielkie natężenie zwiększa się z czasem.

 

Może on być spowodowany przez wiele czynników, do których należą próchnica, stany zapalnie miazgi zęba lub tkanek otaczających korzeń, odsłonięcie szyjek zębowych oraz wiele innych.

 

Nadwrażliwość zębów na zmiany temperatury

Zwłaszcza na zimno, jest jedną z najczęstszych dolegliwości zgłaszanych przez pacjentów. Objawia się nagłym, silnym bólem zlokalizowanym przy niektórych zębach, który pojawia się podczas kontaktu z określonym bodźcem (np. zimną wodą) i ustaje po zaprzestaniu jego działania. Zęby mogą być wrażliwe nie tylko na zmiany temperatury, ale również na kwaśne napoje i pożywienie oraz czynniki mechaniczne, takie jak szczotkowanie lub nawet dotyk. Zdrowy ząb otoczony jest z zewnątrz twardym i wytrzymałym szkliwem, które szczelnie pokrywa i izoluje głębiej położoną oraz znacznie delikatniejszą zębinę. W zębinie zlokalizowane są kanaliki, którymi czynniki zewnętrzne mogą docierać do miazgi – żywej części zęba odpowiedzialnej za odbieranie bodźców i reagowanie bólem. Najczęściej odsłonięciu ulega zębina zlokalizowana na szyjce zęba, ponieważ w tym obszarze warstwa szkliwa ma niewielką grubość. Odsłonięcie zębiny następuje w wyniku ścierania warstwy szkliwa podczas nadmiernego szczotkowania zębów, zwłaszcza przy stosowaniu twardej szczoteczki lub pasty wybielającej zawierającej drobinki ścierne. Zębina ulega odsłonięciu również u osób, u których występuje choroba przyzębia powszechnie zwana parodontozą. Bez względu na przyczynę najlepszą metodą leczenia jest stosowanie past i płynów do płukania jamy ustnej przeznaczonych do wrażliwych zębów oraz ich delikatne i staranne oczyszczanie. Można również na odsłoniętych szyjkach zębów założyć wypełnienie stomatologiczne, które w tym wypadku stanowi warstwę izolującą zębinę od bodźców zewnętrznych i zapobiega dalszemu ścieraniu.

Inną przyczyna bólu zębów może być próchnica.

Reklama

 

Próchnica

Jest to choroba twardych tkanek zęba, której rozwojowi sprzyja obecność drobnoustrojów, dieta bogata w węglowodany oraz wrażliwość zęba na odwapnienie. Wymienione czynniki muszą działać przez odpowiednio długi czas. Ból związany z próchnicą zębów pojawia się po spożyciu słodyczy i przemija po zaprzestaniu działania tego bodźca. W takiej sytuacji należy jak najszybciej zgłosić się do stomatologa, który usunie zmienione próchnicowo tkanki zęba i założy wypełnienie. Z kolei nieleczona próchnica może prowadzić do powstania zapalenia miazgi zęba. Objawia się ono silnym bólem, który występuje samoistnie, a nie tylko w wyniku działania czynników zewnętrznych. Mogą pojawiać się krótkie przerwy, ale zwykle ból nie przemija, utrzymując się również w nocy. Często jest trudny do zlokalizowania. W takim przypadku zwykle należy przeprowadzić leczenie kanałowe zęba, które polega na usunięciu żywej tkanki z komory zęba i kanałów korzeniowych, dokładnym odkażeniu oraz wypełnieniu. Jest to leczenie, które wymaga co najmniej 2 lub 3 wizyt u stomatologa.

Dolegliwości bólowe mogą być również spowodowane przez zęby martwe. Przyczyną obumarcia miazgi zęba może być uraz mechaniczny, nieleczona próchnica lub następuje ono samoistnie. Czasem dotyczy również zębów, które zostały wcześniej nieprawidłowo przeleczone kanałowo. Objawia się pulsującym bólem, który nasila się przy nagryzaniu oraz podczas kontaktu z ciepłymi napojami i pożywieniem, natomiast zimno może ból łagodzić. Jeżeli proces zapalny jest bardzo zaawansowany może pojawić się obrzęk. Wskazane jest przeprowadzenie leczenia kanałowego zęba, które czasem należy uzupełnić doustnym podaniem antybiotyku.

Ból może również powodować wyrzynanie się zębów.

 

Wyrzynanie się zębów

U osób dorosłych ten problem dotyczy zębów ósmych, zwanych zębami mądrości. W wielu przypadkach zęby te są nieprawidłowo położone lub brakuje na nie miejsca w jamie ustnej, co powoduje trudności podczas ich wyrzynania. Dolegliwości bólowe pojawiają się okresowo i mają zmienne natężenie. Warto w takim przypadku wykonać zdjęcie pantomograficzne, które umożliwia podjęcie decyzji o zachowaniu „ósemek” lub ich usunięciu. Aby zmniejszyć dyskomfort, można doraźnie stosować antyseptyczne płyny do płukania jamy ustnej.

Dolegliwości bólowe w obrębie jamy ustnej nie muszą być bezpośrednio związane z zębami, mogą być również spowodowane stanem zapalnym dziąseł. Zapalenie dziąseł, oprócz obrzęku, zaczerwienienia i krwawienia, charakteryzuje się również bólem. Ze względu na bliskie położenie może być odczuciem trudnym do odróżnienia od bólu zęba. Najczęstszą przyczyną jest nagromadzenie płytki nazębnej, dlatego najważniejszą metodą profilaktyki zapalenia dziąseł jest dokładne oczyszczanie zębów. Czasem spowodowane jest podrażnieniem mechanicznym, dlatego należy sprawdzić nicią dentystyczną czy nic nie zalega pomiędzy zębami. W celu złagodzenia dolegliwości bólowych można stosować preparaty dostępne w aptece bez recepty. Warto udać się również na kontrolę do stomatologa, aby wykluczyć inne przyczyny.

 

Dominika Cichońska
Lekarz dentysta

 

1. Ból zębów rzadziej występuje u osób starszych – jest to spowodowane postępującymi wraz z wiekiem zmianami zakłócającymi przenoszenie bodźców do miazgi zęba.

 

2. Przyczyną bólu zębów może być również przeziębienie, zwłaszcza związane z infekcją zatok przynosowych – stan zapalny może rozprzestrzeniać się na korzenie zębów górnych.

Żyj Długo