Elektrostymulacja to forma elektroterapii (elektrolecznictwa), jedna z metod stosowanych w fizykoterapii. W celach leczniczych bądź rehabilitacyjnych wykorzystuje ona prąd stały, modulowane prądy średniej częstotliwości oraz prądy impulsowe małej i średniej częstotliwości.
Wyróżnia się elektrostymulację mięśni (EMS) i elektrostymulację nerwów (TENS).
ELEKTROSTYMULACJA EMS
Elektrostymulacja mięśni (EMS) od lat jest traktowana jako wartościowa terapia w odzyskiwaniu przez mięśnie sprawności po kontuzjach i chorobach. Jest też skuteczna w ujędrnianiu tkanki i przywracaniu normalnego wyglądu sylwetki.
Opiera się na wykorzystaniu impulsowego (płynącego z przerwami) prądu stałego. Impulsy wysyłane są do mięśni i tkanki tłuszczowej. Na skórze, w miejscach zwanych punktami elektromotorycznymi, umieszcza się elektrody, które pobudzają mięśnie do skurczu. Rytm skurczu i odpoczynku wyznacza prąd, który płynie z przerwami. Elektrostymulacji poddawane są mięśnie porażone, z uszkodzonymi nerwami. Impulsy elektryczne stanowią dla nich zamiennik naturalnych bodźców pobudzających. Mięśnie zdrowe są natomiast stymulowane w celu wzmocnienia lub poprawy krążenia obwodowego.
W ostatnich latach w zabiegach wykorzystuje się prąd sterowany komputerowo, co poprawia komfort zabiegów i efektywność całej terapii, umożliwiając też głęboką stymulację i masaż tkanki.
Korzyści z EMS:
- polepszenie wyglądu sylwetki
- poprawienie proporcji ciała
- redukcja obwodu bioder, ud i pasa
- wzmocnienie i naprężenie mięśni we wszystkich warstwach
- złagodzenie napięcia i bólu
- stymulacja rozkładu tłuszczu
- likwidacja nadmiernie nagromadzonych zasobów tkanki tłuszczowej
- pobudzenie podskórnej tkanki łącznej
- pobudzenie produkcji kolagenu
- zlikwidowanie zwiotczeń
- wywołanie efektu naprężenia i uelastycznienia
- stymulacja cyrkulacji krwi
- zwiększenie metabolizmu
Pół godziny elektrostymulacji mięśni daje takim sam efekt, jak 2 godziny gimnastyki ma siłowni, ale nie powoduje nadmiernego rozrostu mięśni.
ELEKTROSTYMULACJA TENS
Elektrostymulacja nerwów TENS, czyli przezskórna elektryczna stymulacja nerwów, to skuteczna i bezinwazyjna terapia przeciwbólowa. Opiera się na naturalnych mechanizmach biologicznych organizmu ludzkiego.
Historia elektrostymulacji TENS sięga początku ubiegłego wieku. Doświadczenia wykonywane przez jej twórców, francuskich fizjologów, kończyły się często bólem i oparzeniami skóry, bo nie znano jeszcze nowoczesnych urządzeń, jakimi dysponujemy teraz. Obecnie mają one małe rozmiary i pozwalają na przeprowadzanie zabiegów nawet w domu. Dzięki nowoczesnym urządzeniom współczesna elektrostymulacja nie tylko nie niesie ryzyka oparzenia skóry, lecz także nie daje odczucia charakterystycznego kłucia prądem.
Korzyści z TENS
Elektrostymulacja TENS wykorzystuje istniejące w naszym układzie nerwowym naturalne mechanizmy uśmierzania bólu.
Wyróżnia się dwa modele stymulacji: wysokoczęstotliwościową i niskoczęstotliwościową terapię TENS. Stymulacja wysokoczęstotliwościowa polega na pobudzaniu nerwów czuciowych i blokadzie impulsów nerwowych przekazujących informację o bólu do mózgu. Stymulacja niskoczęstotliwościowa, inaczej elektroakupunktura, polega na pobudzaniu nerwów w mięśniach.
Elektrostymulacja TENS wywołuje następujące procesy fizjologiczne:
- niweluje całkowicie lub zmniejsza odczucie bólu
- uwalnia większą ilość endorfin do krwiobiegu
- zwiększa ukrwienie
- stanowi alternatywę dla rozgrzewki w sportach wyczynowych
- powoduje zmniejszenie cellulitu lub zmarszczek
- aktywizuje jony oraz przyspiesza ich ruch w organizmie człowieka
Kiedy stosować TENS
Wskazaniami do TENS są bóle przewlekłe (np. bóle układu kostnego, bóle kręgosłupa, stawów i mięśni, bóle pourazowe, reumatyczne, osteoporotyczne, migrenowe) oraz bóle ostre (np. pooperacyjne, pourazowe, rwa kulszowa, zwyrodnienia stawów).
Elektrostymulację TENS stosuje się także na bóle związane z tkankami i kośćmi (owrzodzenia, odleżyny, zespół stopy cukrzycowej, zapalenia i naderwania ścięgien) oraz na bóle i dolegliwości związane z zaburzeniami funkcji mięśni szkieletowych, ścięgien i nerwów ruchowych (osłabienie lub zanik mięśni, wzmożone napięcie mięśniowe itd.).
Elektrostymulację wykorzystuje się też w rehabilitacji mięśni i nerwów dna miednicy, na przykład przy osłabieniu mięśni i osłabieniu sprężystości przepony dna miednicy, wysiłkowym nietrzymaniu moczu i stolca.
Chociaż elektrostymulacja TENS jest od lat uznaną na świecie uzupełniającą metodą leczenia i ma liczne zalety, takie jak skuteczność, brak interakcji z lekami oraz brak skutków ubocznych, to jednak nie zawsze można ją stosować. Przeciwwskazań jest wiele, a należą do nich między innymi arytmia, posiadanie rozrusznika serca, epilepsja, ciąża, zmiany nowotworowe w miejscach, gdzie miałyby być umieszczone elektrody, a także zmiany ropne i zapalne na skórze, wysokie ciśnienie krwi, kamica nerkowa.