Nadżerka

Co to jest

Część pochwowa szyjki macicy jest wyścielona płaskim nabłonkiem. Gdy tworzy się nadżerka, pojawia się na niej nabłonek gruczołowy, taki jak w macicy. Nadżerka jest więc wynikiem zmiany rodzaju nabłonka części pochwowej szyjki tuż przy zewnętrznym ujściu macicy. Właściwy nabłonek zanika, a jego miejsce zajmuje nabłonek kanału szyjki.

Nadżerka, potocznie i niesłusznie określana jako „ranka”, przypomina plamkę na śluzówce. Ma czerwony kolor i nierówną brodawkowatą powierzchnię.

Objawy

Nadżerka najczęściej nie boli, a jej obecność stwierdza lekarz w trakcie badania ginekologicznego. Są jednak pewne objawy, które mogą sugerować nadżerkę. Należą do nich:

• pojawiające się przed miesiączką niewielkie lub czasami nawet dość obfite upławy o nieprzyjemnym zapachu i białej, żółtej lub zielonkawej barwie (niekiedy ze śladami krwi)
• drobne plamienia w okresie pomiędzy miesiączkami
• bóle w okolicy krzyżowo-lędźwiowej i w dole brzucha
• ból i krwawienie podczas współżycia, gdy nadżerka jest już w zaawansowanym stadium rozwoju

Przyczyny

Nadżerki powstają zwykle w następstwie zakażeń bakteriami (na przykład rzęsistkiem pochwowym), wirusami czy grzybami oraz spowodowanych przez nie stanów zapalnych macicy. Przyczyną bywają też urazy mechaniczne. Pojawianie się nadżerek wiąże się także z wczesnym rozpoczęciem współżycia po porodzie i z zaburzeniami hormonalnymi. Ryzyko nadżerek wzrasta po poronieniu. Związane jest również z dużą liczbą partnerów seksualnych, chorobami przenoszonymi drogą płciową i antykoncepcją hormonalną.

Chociaż w grupie największego ryzyka są aktywne seksualnie 25–35-latki, to nadżerki stwierdza się tez u młodszych kobiet i dziewcząt, które nie współżyją. Ocenia się, że co czwarta kobieta miała w swoim życiu nadżerkę.

Diagnoza

Standardowe badanie ginekologiczne pozwala wprawdzie stwierdzić nadżerkę, ale niczego poza tym nie wyjaśnia. Trzeba jeszcze ustalić charakter tej zmiany i wykluczyć obecność w niej komórek nowotworowych. Nawet w niewielkiej nadżerce mogą one bowiem niestety występować. Na wyjaśnienie pozwala dopiero badanie cytologiczne.

Leczenie

W przypadku małej nadżerki oraz prawidłowego wyniku cytologii u kobiety, która jeszcze nie rodziła, stosuje się środki przeciwzapalne lub globulki dopochwowe. Pacjentce zaleca się częstsze wizyty kontrolne u ginekologa.

Sposobem na szybkie i skuteczne pozbycie się nadżerek jest nieskomplikowany zabieg specjalistyczny.

Najpopularniejszymi metodami usuwania nadżerek są:

• elektrokoagulacja, czyli przeprowadzane w znieczuleniu miejscowym wypalanie prądem lub laserem
• kriokoagulacja, czyli zamrażanie ciekłym azotem zmienionych chorobowo tkanek
• fotokoagulacja, czyli usunięcie patologicznych zmian za pomocą końcówki emitującej fale świetlne