Badanie ciśnienia tętniczego krwi umożliwia rozpoznanie nadciśnienia tętniczego oraz kontrolę jego leczenia. Jest też pomocne w diagnozowaniu innych dolegliwości, których przyczyną mogą być na przykład spadki lub wahania ciśnienia tętniczego. U dorosłego człowieka w spoczynku ciśnienie skurczowe powinno wynosić mniej niż 140 mm Hg, a ciśnienie rozkurczowe – mniej niż 90 mm Hg.

 

Pojedynczy wynik pomiaru na ogół nie jest miarodajny. Pacjenci, u których rozpoznano nadciśnienie tętnicze lub się je podejrzewa, powinni często (nawet kilka razy dziennie) kontrolować ciśnienie w domu lub w najbliższej placówce służby zdrowia. U zdrowych osób dorosłych prawidłowa wartość ciśnienia tętniczego nie zmienia się mimo upływu lat, chociaż wartości ciśnienia nie zawsze są jednakowe. Ciśnienie wzrasta pod wpływem wysiłku fizycznego i stresu, a w nocy jest ono nieco niższe niż za dnia.

 

Ciśnieniomierze

Podstawą zarówno diagnozy, jak i przyjętych norm ciśnienia jest pomiar dokonywany przy użyciu aparatu zwanego sfigmomanometrem. Składa się on z manometru, poduszki gumowej znajdującej się w mankiecie i pompki z zaworem. Pompka służy do wprowadzania powietrza do mankietu oraz do wypuszczania go. Najdokładniejsze są manometry rtęciowe.

Dostępne na rynku aparaty elektroniczne są także coraz bardziej dokładne. Wiele z nich ma certyfikaty przydatności klinicznej potwierdzone przez renomowane towarzystwa naukowe. Są zazwyczaj niewielkich rozmiarów i pozwalają na częstą kontrolę ciśnienia w warunkach domowych.

Reklama

 

Jak często mierzyć

Ciśnienie tętnicze winno się bezwzględnie badać raz w roku, ale nie ma żadnych przeciwwskazań, by czynić to częściej. Lekarze radzą, aby wyniki pomiarów odnotowywać w dzienniczku samokontroli, wpisując datę pomiaru, nazwę przyjmowanego leku oraz szczegóły mogące rzutować na wysokość ciśnienia (stres, choroba, przemęczenie, urlop).

Mierząc ciśnienie tętnicze w domu, można wykonywać wiele pomiarów o różnych porach dnia, podczas normalnej codziennej aktywności. Pomiar domowy eliminuje też tak zwany stres białego fartucha, czyli emocje związane z samą wizytą w gabinecie.

Nadciśnienie tętnicze diagnozuje się na podstawie pomiarów wykonanych podczas trzech kolejnych wizyt. W czasie każdej z nich należy zmierzyć ciśnienie co najmniej dwa razy. Najpierw robi się to zazwyczaj na obu ramionach. Jeśli uzyskane wyniki się różnią, to kolejne pomiary należy wykonywać na ręce, na której stwierdzono wyższe wartości. Jeżeli pomiar ciśnienia odbywa się w godzinach rannych, u pacjenta po przebudzeniu po dobrze przespanej nocy, na czczo, w stanie spokoju psychicznego, uzyskujemy tak zwane ciśnienie podstawowe. Pomiar w innych warunkach to tak zwane ciśnienie przygodne.

 

Jak mierzyć

Technika pomiaru ciśnienia tętniczego:

  • Przyjąć wygodną pozycję i oprzeć ramię o stół – tak, by było na wysokości serca.
  • Upewnić się, czy obcisłe ubranie nie uciska ramienia.
  • Założyć mankiet (jeśli obwód ramienia przekracza 32 cm, potrzebny jest duży mankiet).
  • Stetoskop umieścić nad tętnicą ramienną.
  • Sfigmomanometr ustawić pionowo, napompować mankiet 20–30 mm Hg powyżej wartości, przy której zniknęło tętno na tętnicy promieniowej, i wypuszczać powietrze z prędkością 2 mm Hg/s.
  • Zanotować ciśnienie skurczowe i rozkurczowe z dokładnością do 2 mm Hg.

 

Najczęstsze błędy

Najczęstsze przyczyny błędnego pomiaru ciśnienia tętniczego:

  • brak podparcia ramienia
  • nieumieszczenie mankietu na wysokości serca
  • ucisk ubrania na ramieniu
  • niewłaściwy rozmiar mankietu
  • zbyt szybkie wypuszczanie powietrza z mankietu
  • zaokrąglanie odczytu do najbliższych dziesiątek mm Hg
  • niewyzerowanie słupka rtęci