Kurort morski i uzdrowisko nad Zatoką Gdańską wciśnięty między dwie aglomeracje: Gdańsk i Gdynię to Riwiera Północy. Najstarszy znany zapis „Sopoth” pochodzi z 1283 r. i pojawił się w akcie donacyjnym księcia pomorskiego Mściwoja II na rzecz klasztoru Cystersów w Oliwie. Sama nazwa pochodzi od nazwy potoku przepływającego przez osadę przy grodzisku, Niemcy upowszechnili wersję Zoppot, wymawianą jako „Copot”.

Legenda głosi, że Jean Georges Haffner, będąc w drodze do Gdańska, jako chirurg w randze majora, poprosił o nocleg w zagrodzie Friedricha Polenza, sołtysa rybackiej wsi Sopot, a rozejrzawszy się po wsi i po plaży, zachwycony stwierdził, że miejsce nadaje się na uzdrowisko morskie. Prawda była podobno nieco inna, ale skutek podobny, gdański doktor wydzierżawił od państwa, a następnie zakupił teren, na którym w 1823 r. postawił Zakład Kąpielowy.

Mieściło się tam sześć kabin kąpielowych z fajansu i cyny, przy użyciu ręcznych pomp ciepłą i zimną wodę morską doprowadzano rurami do kabin. Bardzo szybko, bo już w 1824 r., obok powstał Dom Zdrojowy służący rozrywce kuracjuszy, była w nim restauracja, sala bilardowa i sala muzyczno-taneczna. Budynki przylegały do dwóch plaż (oddzielnych dla kobiet i mężczyzn).

Pod koniec XIX w. władze gminy Sopot wykupiły uzdrowisko od spadkobierców rodziny Böttcher i wybudowano nowy Dom Zdrojowy (1881 r.), a następnie Zakład Balneologiczny (1903 r.), który istnieje do dziś. Nad głównym portalem znajduje się charakterystyczna rzeźba dłuta Fenzloffa przedstawiająca syrenę, trytona i herb miasta. Ostatnią inwestycją uzdrowiskową była budowa trzeciego Domu Zdrojowego, połączonego z Kasynem Gry, budowę zakończono w 1923 r., niestety obiekt ten spłonął niemal w całości pod koniec wojny (marzec 1945 r.), w częściowo ocalałym bocznym skrzydle stworzono BWA – Państwową Galerię Sztuki.

W 1902 r. miejscowość otrzymała prawa miejskie i wtedy powstało większość atrakcji rozrywkowych miasta, które funkcjonują do dziś, tzw. deptak, molo, Opera Leśna, Grand Hotel, tor wyścigów konnych i korty tenisowe.

Sopot w naturalny sposób ma dwie części: górną i dolną, dzieli je skarpa sopocka ciągnąca się wzdłuż ulic: Sobieskiego, Chmielewskiego, Winieckiego i Haffnera. Skarpa ta to dawny brzeg klifowy morza sprzed 5–6 tys. lat. Dolny Sopot to plaża, molo, ruch turystyczny, sklepy, gastronomia i ogromne tłumy przelewające się popularnym Monciakiem. Górny Sopot to cisza i dystyngowany spokój dzielnicy willowej.

Ów Monciak zaczyna się za kapliczką św. Wojciecha i pokrywa się z ul. Bohaterów Monte Cassino, jest to główna promenada spacerowa kurortu. Po obu stronach stoją zadbane kamieniczki z przełomu XIX i XX w., z jednym wyjątkiem, jakim jest tzw. Krzywy Dom (nr 55). Ten „pijany” budynek nawiązuje do rysunków Pera Dahlberga, duńskiego rysownika, od lat mieszkańca Sopotu.

Przedłużeniem Monciaka jest sopockie molo, po prawej stronie mija się Zakład Balneologiczny, po lewej Grand Hotel i jest się na najdłuższym drewnianym pomoście spacerowym Europy (516 m). Składają się nań trzy części: platforma, trzon z głowicą oraz ostroga boczna. Początki mola sięgają I połowy XIX w., ale obecny kształt uzyskało ono w 1927 r.

 

Profil leczniczy:

• Choroby narządów ruchu (głównie reumatologiczne).

• Choroby układu krążenia (kardiologiczne i nadciśnienie tętnicze).

• Choroby dolnych dróg oddechowych.

• Osteoporoza.

 

Zabiegi sanatoryjne:

• HYDROTERAPEUTYCZNE (kąpiele mineralne solankowe, kwasowęglowe, ozonowo-perełkowe, CO2, czterokomorowe, masaże podwodne i wirowe, bicze szkockie);

• BOROWINOWE (kąpiele);

• ELEKTROLECZNICZE ( jonoforeza, diadynamik, interdyn, terapuls, krioterapia, galwanizacja);

• ŚWIATŁOLECZNICZE (Sollux, lampy kwarcowe, laseroterapia, materac na podczerwień);

• FONOTERAPIA (ultradźwięki);

• INHALACJE (wziewanie solankowe);

• KINEZYTERAPIA (gimnastyka indywidualna i zbiorowa, ćwiczenia siłowe Atlas);

• MECHANOTERAPIA (masaż suchy klasyczny, segmentarny i limfatyczny, terapia manualna, aquavibron);

• TALASOTERAPIA;

• HELIOTERAPIA.

 

Najbardziej interesujące zabiegi

Naturalne położenie Sopotu (kąpielisko i plaża) umożliwia skorzystanie z tradycyjnych zbiegów: helioterapii i talasoterapii.

Helioterapia to metoda leczenia przez naświetlanie całego ciała lub jego części promieniami słonecznymi. Brak słońca powoduje w naszym organizmie brak hormonu serotoniny produkowanej przez przysadkę mózgową. Udowodniono, iż najważniejszą rolę w helioterapii odgrywa promieniowanie ultrafioletowe. Terapia skutkuje zmianami w tzw. odczynach ogólnych organizmu, tj.: zwiększeniem tolerancji na stres, zwiększeniem przemiany materii, pobudzeniem mechanizmów krwiotwórczych, obniżeniem ciśnienia krwi, złagodzeniem sztywności stawów, zmniejszeniem napięcia mięśni, zwiększeniem odporności na zakażenia, działaniem rozluźniającym i uspokajającym.

Talasoterapia to specjalna terapia wodą morską. Wykorzystywanie wody, glonów, mułu i morskiego klimatu wpływa na rozluźnienie i regenerację organizmu. Woda jest bogata w minerały i mikroelementy. Kąpiele morskie pobudzają krążenie krwi, aktywizują przemianę materii i przyspieszają usuwanie toksyn z organizmu. Idealna jest prawdziwa kąpiel morska, ale zaleca się również przeprowadzanie terapii w warunkach zastępczych. Szczególnie dobroczynne są właściwości flory oceanicznej zwanej algami morskimi. Algi są znakomicie przyswajane przez tkanki ludzkie, ponieważ skład chemiczny ich plazmy podobny jest do składu plazmy człowieka. Zawierają bogactwo substancji organicznych – aminokwasy, proteiny, węglowodany, witaminy, oraz nieorganicznych – związki jodu, magnezu, potasu, chloru, żelaza.

 

Naturalne zasoby lecznicze

Podstawą leczenia są bogate złoża wód mineralnych, solanek chlorkowo-sodowych, bromkowych, jodkowych i borowych. Korzysta się też z pokładów borowiny. Nieoceniony jest wpływ morskiego jodowego klimatu, pięknych lasów pokrywających wysoczyznę morenową i słonej wody Bałtyku.

 

Okolice

Kartuzy (43 km). Stolica Kaszub, centrum kultury kaszubskiej (gwara, zwyczaje, sztuka ludowa). Osada wzmiankowana już w 1381 r. jako miejsce powstania klasztoru Kartuzów, do dziś jest to najcenniejszy zabytek miasta. Jednonawowy gotycki kościół z barokowym dachem w kształcie trumny pokryty blachą, obok dawny refektarz (1400 r.) i jeden z zachowanych eremów (pustelni) stanowią pozostałość klasztoru. Wewnątrz kościoła wiele cennych zabytków: wczesnobarokowy ołtarz główny z figurami św. Brunona i św. Hugona (1639 r.), dwa bogato zdobione kurdybany flandryjskie (1685 r.), misternie rzeźbione drewniane stalle (XVII w.), w środkowej części gotycki tryptyk (1444 r.) w złotej kaplicy NMP. W Muzeum Kaszubskim (ul. Kościerska) bogate zbiory etnograficzne kultury kaszubskiej.

 

Mirosław Osip-Pokrywka