Użądlenie, czyli wprowadzenie przez skórę żądła niektórych owadów (głównie os i pszczół), w większości przypadków związane jest z wstrzyknięciem jadu i pojawieniem się miejscowej reakcji skórnej.
Reakcja ta zanika po kilku godzinach, jednak u osób uczulonych może być przyczyną poważnych kłopotów, włącznie z ciężkim, zagrażającym życiu wstrząsem anafilaktycznym. Śmiertelne mogą się również okazać wielokrotne użądlenia czy użądlenia w jamie ustnej i w gardle (powstały obrzęk uniemożliwia oddychanie).
Objawy
Objawy użądlenia to:
- nagły, ostry ból
- obrzęk
- pieczenie
- swędzenie
- odczyn zapalny (skóra wokół użądlenia jest blada, a otaczający obszar – czerwony i spuchnięty)
- widoczne żądło, ale tylko w przypadku użądlenia pszczoły(osa nie zostawia żądła).
Postępowanie
Nie istnieją żadne preparaty ani lekarstwa łagodzące objawy użądlenia. Żądło trzeba po prostu usunąć (najlepiej paznokciem lub nożem; wyciąganie palcami lub pęsetą może spowodować, że do skóry dostanie się większa ilość jadu). Chore miejsce należy delikatnie przemyć wodą z mydłem (żeby zapobiec infekcji bakteryjnej) i zastosować roztwór neutralizujący jad (o odczynie zasadowym w przypadku pszczół lub kwaśnym w przypadku os). Skuteczne są też zimne okłady (lód owinięty ręcznikiem). Niektórzy na miejsce użądlenia przykładają korzeń pietruszki, cebuli lub selera.
W przypadku użądlenia w jamie ustnej i w gardle nie wyjmuje się żądła, a pacjenta przewozi się do szpitala. Warto, by w tym czasie ssał on kostkę lodu.
Ciężkie przypadki leczy się farmakologicznie w warunkach szpitalnych.
Powikłania
Powikłania po użądleniu to między innymi:
- infekcja bakteryjna
- trudności w oddychaniu i połykaniu (jeśli użądlenie miało miejsce w obrębie ust, jamy ustnej i gardła)
- wstrząs anafilaktyczny (ciężka reakcja alergiczna powodująca pobudzenie, trudności w oddychaniu i świszczący oddech, szybkie bicie serca, objawy szoku, niepokoju, lęku, zawroty głowy, mdłości i wymioty, zapaść i drgawki)
Statystyki
Po użądleniu pszczoły, osy czy szerszenia w krajach europejskich umiera rocznie od 2 do 40 osób uczulonych na jad tych owadów.