Zadbane dłonie, a w szczególności wypielęgnowane i odpowiednio odżywione paznokcie powinny być wizytówką każdego z nas. Gdy pojawiają się na nich różnego rodzaju bruzdy i plamki, skórki zadzierają się, płytka paznokciowa łamie się i rozdwaja to znak, że macierz paznokcia nie otrzymuje wystarczającej ilości składników odżywczych. Trzeba je zatem bacznie obserwować, bo być może jest to pierwszy objaw toczącego się w organizmie procesu chorobowego. Co powinno niepokoić?
Zdrowe paznokcie powinny być lśniące, gładkie, przezroczyste i lekko zaróżowione. To zabarwienie zawdzięczają siateczce naczyń krwionośnych znajdujących się pod płytką paznokciową. Przed urazami chroni je zrogowaciała płytka, która wyrasta z macierzy. Zbudowana jest ona z białka (keratyny). Spłaszczone komórki zachodzą na siebie dachówkowo. W razie niedoborów witamin, niewłaściwej diety oraz w przebiegu różnych schorzeń organizmu właśnie na paznokciach uwidaczniają się chorobowe zmiany.
Zadzierające się skórki
Wskazują na niedobór witamin, szczególnie A, E i witaminy z grupy B. Do innych przyczyn możemy zaliczyć: kontakt z detergentami (alergia), przesuszoną skórę dłoni, obgryzanie paznokci, zbyt częsty kontakt z wodą, warunki atmosferyczne, nieprawidłowe zabiegi manicure.
RADA: Aby przyspieszyć regenerację „zadziorków” należy uzupełnić niedobory witaminy A, B, E. Wzbogaćmy również dietę o witaminę C, która będzie nas chronić przed infekcjami bakteryjnymi. W zmienione chorobowo skórki należy wmasować oliwę z oliwek, która przyspieszy jej gojenie. Nie dopuszczajmy do przesuszenia skóry. Używajmy podczas prac porządkowych gumowych rękawic. Unikajmy bezpośredniego kontaktu z detergentami.
Łamliwe i rozdwajające paznokcie
Wskazują na niedobór żelaza, magnezu, cynku, wapnia i krzemu. Żelazo utwardza strukturę paznokcia. Magnez, cynk i krzem działają pobudzająco i odżywczo na jego strukturę oraz przyspieszają wzrost płytki paznokciowej.
RADA: Zastosować trzymiesięczną kurację witaminową dietą lub suplementami. Duże pokłady wapnia znajdują się w produktach mlecznych, a szczególnie w mleku i żółtych serach oraz maślance, która zawiera żywe kultury bakterii. Żelazo znajdziemy głównie w wołowinie, szpinaku, szparagach, brokułach i zielonym groszku. Magnez, cynk i krzem to składniki galaretek mięsnych, rybnych i owocowych. Magnez znajdziemy również w ziarnach dyni, migdałach, orzechach, czekoladzie, szpinaku, soi, grubych kaszach i rybach morskich. Dużo cynku jest w drożdżach piwnych, kiełkach pszenicy, drobiu, rybach, owocach morza, burakach, kapuście oraz w suszonych owocach i warzywach. Uzupełnieniem mogą być herbatki z dodatkiem tych mikroelementów.
Bruzdy i plamki
Poprzeczne bruzdy na paznokciach, czyli onychorrhexis, wskazują na zaburzenia w rozwoju macierzy i korzenia paznokcia. Spowodowane mogą być kontaktem z detergentami, zmywaczami do paznokci, zbyt częstym moczeniem dłoni w wodzie, a także nieumiejętnie wykonywanym pedikiurem lub urazami mechanicznymi. Białe poprzeczne prążki są charakterystyczne dla zatrucia metalami ciężkimi, złą przemianą materii lub urazami kosmetycznymi. Pojawiają się w chorobach serca, niedokrwistości, niewydolności nerek i ziarnicy złośliwej. Pionowe bruzdy są typowe dla osób starszych. Są to wąskie prążki oddzielone od siebie bruzdami. Natomiast rozgałęziające się, cieniutki prążki mogą wskazywać na infekcję. Przyczyną powstawania białych plamek na płytce paznokcia jest zazwyczaj niedobór cynku, natomiast czerwone pionowe paski mogą być skutkiem łuszczycy, RZS lub nadciśnienia.
RADA: Aby poznać dokładną przyczynę powstawania bruzd i plam na paznokciach należy przeprowadzić badania kliniczne i laboratoryjne – (kapilaroskopię) w celu rozpoznawania zmian w mikrokrążeniu, badanie bakteriologiczne, badanie na obecność grzybów (mikologiczne), jak również badanie składu chemicznego paznokcia.
Przebarwienia na płytce
Biała barwa może występować w postaci drobnych punkcików (tzw. kwitnienie paznokcia) i obejmować całą płytkę. Żółta jest skutkiem malowania czerwonym lakierem lub przyjmowanie niektórych leków, a także w żółtaczce, grzybicy, czy wskutek palenia papierosów. Brązowe zabarwienie powodują niektóre leki, a także choroby: tarczycy, niedożywienie, nikotynizm. Szaroniebieska to skutek zatrucia (srebrzyca), zaburzeń metabolizmu miedzi, choroby Reynauda. Czarna płytka paznokciowa może powstać na skutek urazu podpaznokciowego.
RADA: Gdy zauważymy, że płytka paznokci zmienia wygląd, a przyczyna tego stanu nie jest ci nieznana, skonsultuj się koniecznie z dermatologiem. Być może przyczyna jest błaha i wystarczy odpowiednia pielęgnacja, ale zmiany te mogą być skutkiem najczęściej występującej grzybicy paznokci lub wyżej wspomnianych chorób. Grzybica paznokci dotyka około 20 proc. populacji i stanowi około 50 proc. wszystkich schorzeń paznokci.